شنبه خونین ایوان؛ روزی که آسمان مرگ آورد
ایوان که در شمال استان ایلام واقع شده، طی هشت سال دفاع مقدس بارها صحنه بمباران و حمله دشمن بعثی قرار گرفت و در تاریخ این مقاومت، هجده خرداد به‌عنوان یکی از تلخ‌ترین روزها به ثبت رسید.
در صبح گرم شنبه، ۱۸ خرداد ۱۳۶۴ در حالی که مردم ایوان پس از بازگشت از کار و تلاش روزمره در آستانه شب‌های قدر ماه رمضان خود را برای آرامشی نسبی آماده می‌کردند، سه فروند هواپیمای جنگی عراق آسمان این شهر را شکافتند و بمب‌های مرگبار خود را بر خانه‌های مسکونی فرود آوردند.
در لحظاتی کوتاه، بخش‌هایی از شهر به تلی از آوار تبدیل شد؛ زن و مرد، کودک و سالمند، روزه‌دارانی که با لب‌های تشنه آماده شب‌های احیا بودند، در زیر آوارها جان سپردند، در این حمله ۱۴۶ نفر شهید و بیش از ۷۰۰ نفر زخمی شدند؛ حادثه‌ای که از آن به‌عنوان «شنبه خونین ایوان» یاد می‌شود.
شهر ایوان در طول سال‌های جنگ تحمیلی هشت بار مورد تعرض هوایی قرار گرفت، اما حمله ۱۸ خرداد از نظر وسعت و میزان تلفات مرگبارترین آن‌ها بود.
شهرستان ایوان با وجود وسعت محدود، یکی از مناطق راهبردی در دوران جنگ محسوب می‌شد. این شهرستان از شمال به کرمانشاه و از غرب به مرز عراق محدود می‌شود و نزدیکی آن به معبرهای وصولی در خاک عراق همچون «بعقوبه، بلدروز و مندلی» موقعیتی ویژه برای آن پدید آورده بود. همچنین به‌عنوان عقبه و محل پشتیبانی جبهه‌های میانی جنگ به‌ویژه سومار ایفای نقش می‌کرد.
حمله دشمن در تنگه کوشک
در تیرماه ۱۳۶۷ و پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸، نیروهای ارتش بعث عراق از طریق جاده سومار به ایوان نفوذ کرده و با عبور از تنگه کوشک، قصد تصرف ایوان را داشتند. اما مقاومت مردمی و حضور بسیج، ارتش، هوانیروز و ژاندارمری، موجب عقب‌نشینی دشمن و اسارت ۴۶ نفر از نیروهای بعثی شد. در این عملیات، تعدادی از تجهیزات زرهی دشمن نیز منهدم شد.
یادمان‌هایی چون قرارگاه چهل‌زرعی و تنگه کوشک هنوز هم روایت‌گر آن روزهای دشوارند؛ روزهایی که رشادت جوانانی چون خرم‌رودی، دوبرا و فلاحی‌ها در حماسه سارات و کوشک برای همیشه در حافظه ایوان ماندگار شد، زندگی زیر چادر و بمباران مداوم پس از حملات پی‌درپی هوایی موجب شد، بسیاری از ساکنان ایوان ناچار به ترک خانه‌های خود شوند و در دشت‌ها و بیابان‌ها در چادرها پناه گیرند. با این حال، حتی این مهاجرت اجباری نیز امنیتی در پی نداشت و دشمن بارها روستاهای اطراف را نیز هدف قرار داد.
هر بار که آرامش نسبی برقرار می‌شد، برخی از مردم به شهر بازمی‌گشتند، اما بمباران‌های متناوب و عملیات روانی دشمن، ساکنان را از ماندن در خانه‌های خود بازمی‌داشت. با وجود این، بسیاری از مردم، شهر را ترک نکردند و با حضور خود در جبهه‌ها و پشتیبانی از رزمندگان ایستادگی را معنا کردند.
یادمان ایثار و وفاداری
مردم ایوان با صبوری سال‌ها آوارگی و زیست در چادرها را تحمل و در عین حال وفاداری خود به کشور و آرمان‌های انقلاب را ثابت کردند.
۱۸ خرداد هر سال، فرصتی برای یادآوری ایثار شهیدان و حماسه‌سازان این دیار است که با خون خود، امنیت امروز را رقم زدند.
