رودخانه قره‌سو و افزایش مخاطرات زیست محیطی آن
به گزارش خبرگزاری بسیج اردبیل، سرچشمه‌های رودخانه قره‌سو در روستاهای بالادست شهرستان نمین واقع شده است و در طول مسیر دو سه رودخانه فصلی هم به آن اضافه شده و در ادامه تا مشگین‌شهر و شهرهای شمالی استان جریان می‌یابد ، این رودخانه در نهایت از طریق بالهارود به ارس می‌ریزد.
این رودخانه که روزگاری برای ساکنان حاشیه آن خیر و برکت به همراه داشته است امروز شرایط مناسبی ندارد و ورود پساب صنعتی و فاضلاب مشکلات عدیده ای برای اهالی این روستاها ایجاد کرده است.
به گفته حسن قاسم‌پور ، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل عمده‌ترین منشاء آلودگی این رودخانه پساب شهرک صنعتی شماره ۲ و تصفیه‌خانه فاضلاب اردبیل است که در اراضی کرکرق وارد رودخانه شده و آن را آلوده می‌کند.
کتمان واقعیت شرایط را بغرنج‌تر می‌کند
در همین زمینه مرتضی طاهری فر ، معاون دادستان مرکز استان اردبیل با بیان اینکه نباید واقعیات را کتمان کنیم، گفت: نتیجه کتمان واقعیت همین شرایط اسف‌باری است که در رودخانه قره‌سو شاهد هستیم.
وی اضافه کرد: دادستانی مرکز استان و شهرستان نمین از چند سال قبل به این مساله ورود کرده و در بازدیدهای میدانی و جلسات تخصصی موضوع را بررسی کرده است.
طاهری فر با تاکید بر اینکه نباید به همه چیز نگاه قضایی و سلبی داشته باشیم، گفت: مساله آلودگی رودخانه قره‌سو یک شبه رخ نداده است، واقعیت این است که این وضعیت از گذشته به دلیل عدم مسئولیت‌شناسی مسئولان وقت به این روز افتاده است.
وی با بیان اینکه وعده‌های داده شده در باره قره سو باید عملی شود، خاطرنشان کرد: شرایط موجود خطرات جدی هم برای محیط زیست ، هم مصارف کشاورزی و دامی و هم برای طبیعت به همراه دارد و سلامت شهروندان را تهدید می‌کند.
طاهری‌فر با بیان اینکه برطرف کردن آلودگی این رودخانه یک مطالبه مردمی است و دادستانی پیگیر این مطالبه است، اضافه کرد: دستگاه‌های ذیربط اعم از محیط زیست، شرکت آب و فاضلاب ، شرکت شهرکهای صنعتی و شهرداری باید به تناسب مسئولیت خود پاسخگو باشند و هر کس به وظیفه خود عمل کند.
آلایندگی پساب واحدهای شهرکهای صنعتی استان کنترل می‌شود
در همین زمینه مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان اردبیل اظهار کرد: در این استان ۲۰ شهرک و ناحیه صنعتی فعال است و چهار تصفیه‌خانه پارس‌آباد، مشگین‌شهر ، شهرک صنعتی شماره یک و شماره دو راه‌اندازی شده است.
هاشم علایی خاطرنشان کرد: بزرگترین شهرک صنعتی استان شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل با بیش از ۷۰۰ هکتار است که ۵۰۰ بهره‌بردار در آن فعال هستند.
وی یادآور شد: ضوابط مدول اول تصفیه‌خانه شهرک صنعتی شماره ۲ از سال ۱۳۸۵ با حجم دو هزار و ۵۰۰ متر مکعب پساب خروجی این واحدها را تصفیه می‌کرد و با توجه به اینکه در آن موقع تعداد واحدهای فعال در شهرک صنعتی کم بود این تصفیه‌خانه پاسخگوی پساب خروجی واحدها بود.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان اردبیل خاطرنشان کرد: با توجه به افزایش تعداد واحدهای بهره‌بردار در این شهرک، راه‌اندازی مدول دوم این تصفیه‌خانه بیش از پیش احساس می‌شد و در سفر استانی شهید رئیسی به اردبیل یک هزار میلیارد ریال اعتبار برای راه‌اندازی مدول دوم تصفیه‌خانه اختصاص یافت که این مدول هم به پیشرفته‌ترین تکنولوژی در حال حاضر به بهره‌برداری رسیده و جزو به روزترین تصفیه‌خانه‌های کشور است.
علایی اضافه کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد از ۵۰۰ بهره‌بردار حدود ۱۳ واحد مشکل داشتند که لازم بود درباره پساب خروجی آنها تصمیم‌گیری شود.
وی اضافه کرد: بر اساس قانون میزان آلایندگی پسابی که وارد تصفیه‌خانه می‌شود باید ۲ هزار باشد و تصفیه‌خانه آن را به زیر ۱۰۰ رسانده و تحویل محیط پذیرنده می‌دهد.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان اردبیل با قدردانی از اهتمام دستگاه قضایی به رفع این معضل اظهار کرد: طی ماه‌های اخیر ۱۳ واحد که پساب خروجی آنها بالای ۲۰ هزار بود شناسایی شد. پساب خروجی این واحدها فشار زیادی به تصفیه‌خانه وارد می‌کند و باید پساب این واحدها تصفیه شده و تحویل تصفیه‌خانه شهرک شود ، در عین حال باید توجه داشت که تصفیه خانه شهرک صنعتی این پساب را به ۴۰۰ تا ۲۵۰ واحد کاهش می‌دهد که البته آن هم بالاتر از حد مجاز و استاندارد است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر تعداد واحدهایی که پساب خروجی آنها بالاتر از حد استاندارد است به زیر هفت رسیده است که از اینها هم یکی از واحدهای بزرگ ۱۰۰ درصد مشکل را حل کرده و یکی دیگر از واحدها هم ۹۹ درصد طرح پیش تصفیه را اجرا کرده است.
علایی ادامه داد: یکی از واحدهای بزرگ تولیدی استان یک هزار و ۷۰۰ متر مکعب پساب تحویل تصفیه‌خانه می‌دهد و این در حالی است که ظرفیت تصفیه‌خانه دو هزار و ۵۰۰ متر مکعب است ، این واحد از نظر استاندارد محیط زیست پساب مشکلی ندارد و جلساتی برگزار شده تا مستقیم پساب تصفیه شده را به محل پذیرنده بدهد تا بخشی از ظرفیت تصفیه‌خانه آزاد شود.
ظرفیت تصفیه‌خانه فاضلاب اردبیل پاسخگوی جمعیت این شهر نیست
معاون بهره‌برداری و توسعه فاضلاب شرکت آبفای استان اردبیلو هم در این زمینه گفت: مسئله ای که مدیریت شهر اردبیل و شرکت آب و فاضلاب با آن مواجه است، افزایش بیش از دو برابری جمعیت شهر اردبیل و به تبع آن افزایش ورودی فاضلاب به تصفیه‌خانه این شهر است.
شهریار عباس‌زاده ادامه داد: امروز تصفیه‌خانه اردبیل با بیش از سه برابر ظرفیت فعال است و تلاش بر این است با هوادهی بیشتر و تخلیه لجن پساب خروجی با شرایط بهتری تحویل محیط پذیرنده شود.
وی اضافه کرد: با اقدامات انجام شده هم‌اکنون پساب خروجی به استانداردهای کشاورزی مصارف کشاورزی غیرمثمر رسیده است.
معاون شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل با بیان اینکه کشاورزان واقع در مسیر این رودخانه به صورت غیرمجاز از آن برداشت می‌کنند، اظهار کرد: برای پساب خروجی تصفیه‌خانه‌ها سه استاندارد آبهای سطحی، تزریق به چاه‌ها و کشاورزی غیرمثمر پیش‌بینی شده است و باید به این نکته توجه داشت که پسابی که از تصفیه‌خانه فاضلاب شهر اردبیل وارد قره‌سو می‌شود تنها برای مصارف کشاورزی غیرمثمر مانند درختان صنعتی و زینتی مناسب است.
وی با تاکید بر لزوم ارتقای ظرفیت تصفیه‌خانه فاضلاب اردبیل اظهار کرد: در سال ۱۳۹۹ برای ارتقای پساب خروجی، در قالب دو مدول ارتقا و توسعه قراردادی به ارزش یک هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال منعقد شد.
عباس‌زاده یادآورشد: حدود یک هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال از محل ماده ۵۶ برای این طرح پیش‌بینی شده بود که قسط اول آن اسفندماه سال ۱۴۰۱ به میزان ۳۰۰ میلیارد ریال پرداخت شد و این در حالی است که طی این مدت تورم و هزینه‌های اجرای طرح هم افزایش یافته است.
معاون شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل اضافه کرد: صورت وضعیت پیمانکار این طرح ۳۲۰ میلیارد ریال است و این در حالی است که تا امروز ۹۵۰ میلیارد ریال بابت تعدیل پرداخت شده و این پیمانکار در مجموع تاکنون یک هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال کار کرده است.
بخش ارتقای تصفیه‌خانه فاضلاب شهر اردبیل شهریورماه به بهره‌برداری می‌رسد
عباس‌زاده با بیان اینکه در حال حاضر بخش ارتقای این تصفیه‌خانه ۸۷ درصد و بخش توسعه آن ۲۴ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، ادامه داد: امسال برای ارتقای تصفیه‌خانه فاضلاب اردبیل یک هزار و ۷۱۰ میلیارد ریال به تصویب رسیده است و در کنار آن هم از محل ماده ۵۶ پنج هزار میلیارد ریال به عاملیت بانک ملت برای توسعه آن در نظر قرار گرفته شده و انتظار داریم با مساعدت نمایندگان ، دستگاه‌های اجرایی و نظارتی این منابع به موقع و در فصل کاری در اختیار شرکت قرار بگیرد.
وی خاطرنشان کرد: اگر این منابع به موقع در اختیار شرکت قرار بگیرد بخش ارتقا تا آخر شهریورماه امسال به بهترین استاندارد به اتمام می‌رسد و بخش توسعه هم در صورت تامین به موقع منابع ظرف مدت ۱۸ ماه به بهره‌برداری خواهد رسید.
معاون شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل تصریح کرد: با بهره‌برداری از این بخش‌ها ۶۷ هزار متر مکعب پساب فاضلاب با بهترین شرایط تصفیه شده وارد محیط پذیرنده خواهد شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل در خصوص آلایندگی پساب خروجی شهرک صنعتی و فاضلاب شهری اردبیل به رودخانه قره‌سو اظهار کرد: استاندارد پساب خروجی به رودخانه بر اساس آورد رودخانه باید محاسبه شود این رقم برای رودخانه قره‌سو باید ۳۰ (بی او دی) باشد. این در حالی است که خروجی پساب تصفیه‌خانه شهرک صنعتی شماره ۲ به ۳۰۰ (بی او دی) می‌رسد و در فاضلاب شهر اردبیل هم این میزان ۱۰۰ است که برای بهبود آن باید در کمترین زمان چاره‌اندیشی شود.
وی با تاکید بر لزوم تامین به موقع منابع مالی ارتقا و توسعه فاضلاب شهر اردبیل اظهار کرد: به دلیل عدم تخصیص به موقع بودجه پروژه ارتقای تصفیه‌خانه فاضلاب شهر اردبیل یک سال نیم تاخیر داشته است که امیدواریم این مساله با حمایت مسئولان اجرایی و نمایندگان حل شده و شرایط رودخانه قره‌سو و ساکنان واقع در مسیر این رودخانه بهبود یابد.
