سید هادی صالحی ساداتی مسئول سازمان بسیج جامعه عشایری: عشایر، نگهبانان محیط زیست یا قربانیان بروکراسی؛ چرا عشایر کلید آینده اقتصاد هستند؟
سرهنگ سیدعلی صالحی ساداتی، مسئول سازمان بسیج عشایر کشور، در نشست خبری با حضور رسانه‌ها و نمایندگان جامعه عشایری، به بررسی فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی عشایر پرداخت. وی تأکید کرد که عشایر با توجه به توانمندی‌های منحصر‌به‌فرد خود، می‌توانند در زمینه‌های مختلف اقتصادی و فرهنگی نقش مهمی ایفا کنند.
صنایع تبدیلی: کلید توسعه اقتصادی عشایر
سید هادی صالحی ساداتی اشاره کرد که صنایع تبدیلی، به‌ویژه در زنجیره تولید شیر و لبنیات، می‌تواند به جامعه عشایری کمک زیادی کند. وی گفت: «در برخی مناطق عشایری، از شیر ۳۲ محصول مختلف تولید می‌شود. این نشان می‌دهد که عشایر توان بالقوه‌ای در این حوزه دارند.»
وی افزود: «عشایر ایل سنگسر که در مناطقی مانند مهدی‌شهر، شهمیرزاد و استان سمنان مستقر هستند، نمونه‌ای از توانمندی‌های عشایر در این زمینه هستند. البته این توانمندی‌ها تنها مختص این مناطق نیست و تمام جغرافیای کشور شامل عشایری با قابلیت‌های منحصر‌به‌فرد است.»
صنایع دستی: فرصت ارزآوری برای کشور
مسئول سازمان بسیج جامعه عشایری تأکید کرد که صنایع دستی نیز می‌تواند به‌عنوان یک حلقه مکمل در اقتصاد کشور، ارزآوری بالایی داشته باشد. وی گفت: «عشایر آمادگی دارند در این حوزه نیز فعالیت کنند، اما نیازمند تسهیلات بیشتری هستند.»
سید هادی صالحی ساداتی ادامه داد: «یک فرد شهری یا روستایی که برای انجام کار‌های اداری به ادارات مراجعه می‌کند، حتی اگر کار او به موقع انجام نشود، می‌تواند به محل سکونتش بازگردد. اما برای عشایر، این فرایند بسیار دشوارتر است. آنها برای مراجعه به ادارات مجبورند دام‌های خود را به دیگران واگذار کنند و این موضوع زمان‌بر و پرهزینه است. با تسهیل این فرایندها، می‌توان به عشایر کمک کرد تا در حوزه صنایع دستی نیز به‌طور موثرتری فعالیت کنند.»
گردشگری عشایری: برنامه‌ریزی برای آینده
یکی از طرح‌های اصلی که در این نشست مطرح شد، تأسیس ۲۷ مجموعه گردشگری عشایری در نقاط مختلف کشور است. وی گفت: «ما امسال برنامه داریم که با همراهی دستگاه‌های مسئول، این مجموعه‌ها را راه‌اندازی کنیم. این طرح می‌تواند به‌عنوان یک فرصت اقتصادی و فرهنگی برای عشایر عمل کند.»
تامین امنیت غذایی و نهاده‌ها
سید هادی صالحی ساداتی درباره تامین امنیت غذایی کشور اظهار داشت: «ما هدف داریم تا پایان سال، درصد مشخصی از نیاز‌های کشور را در این حوزه تأمین کنیم. این کار نیازمند تعهدات قطعی و همکاری دستگاه‌های مختلف است.»
وی همچنین از برنامه‌ای برای کمک به عشایر در زمینه تأمین نهاده‌ها خبر داد. وی گفت: «بنیاد تعاون بسیج پذیرفته که ۲۰۰ هزار تن نهاده به سازمان امور عشایر کشور کمک کند. همچنین، برنامه داریم تا ۳۰ هزار مخزن آب شور و ۱۷۰ هزار مخزن آب شرب در مناطق عشایری احداث کنیم. این پروژه‌ها اولویت اول ما هستند.»
مسئول سازمان بسیج جامعه عشایری کشور، تأکید کرد که عشایر با وجود چالش‌هایی که در برابرشان دارند، نقش بسیار مهمی در اقتصاد و محیط زیست کشور ایفا می‌کنند.
مشکلات عشایر: بروکراسی و قوانین ناکارآمد
سید هادی صالحی ساداتی اشاره کرد که مشکلات عشایر لزوماً سخت و پیچیده نیستند، بلکه بیشتر ناشی از بروکراسی‌های اداری و ناکارآمدی برخی قوانین هستند. وی گفت: «بعضی از دستگاه‌ها و آیین‌نامه‌ها مانع از این می‌شوند که جامعه عشایری بتواند پتانسیل‌های خود را به‌طور کامل به کار گیرد.»
نقش عشایر در تأمین امنیت غذایی و محیط زیست
وی افزود: «عشایر ۲۵ درصد از گوشت قرمز دام سبک کشور را تولید می‌کنند و حدود ۲۷ میلیون رأس دام سبک در اختیار آنها است. همچنین، عشایر در ۵۹ درصد از منابع طبیعی کشور حضور موثر دارند.» صالحی ساداتی تأکید کرد که هر چادر عشایری نه تنها یک مرکز تولید، بلکه یک پایگاه حفاظت از محیط زیست است. وی گفت: «عشایر به منابع طبیعی و محیط زیست تعلق خاطر دارند، چرا که اینجا هویت آنهاست.»
نیاز به اصلاح قوانین و آیین‌نامه‌ها
مسئول سازمان بسیج جامعه عشایری خواستار اصلاح قوانین و آیین‌نامه‌ها شد. وی گفت: «در مجلس شورای اسلامی انتظار داشتیم که تسهیلاتی برای خدمات به عشایر در نظر گرفته شود، به‌ویژه در حوزه تأمین آب شرب و آب مورد نیاز دام‌ها. اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد.» وی ادامه داد: «با توجه به خشکسالی‌های اخیر، این موضوع یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های عشایر است.»
سبک زندگی عشایر و امنیت کشور
سید هادی صالحی ساداتی تأکید کرد که جامعه عشایری با وجود اینکه درصد کمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، تأثیر بسزایی در امنیت کشور دارند. وی گفت: «عشایر نقش مهمی در امنیت غذایی، امنیت شغلی و ایجاد فرصت‌های اشتغال در زنجیره‌های مختلف تولید ایفا می‌کنند.»
سبک زندگی چندبعدی برای عشایر
وی اظهار داشت که عشایر باید از فعالیت تک‌بعدی به سمت فعالیت‌های چندبعدی حرکت کنند. صالحی ساداتی گفت: «همزمان با دامداری، باید در حوزه‌های دیگری مانند گیاهان دارویی، انرژی‌های تجدیدپذیر و گردشگری نیز فعالیت کنند.»
گیاهان دارویی و انرژی خورشیدی: فرصت‌های جدید
وی اشاره کرد که مراتع عشایری می‌توانند به‌عنوان بهترین منبع برای تولید گیاهان دارویی مورد استفاده قرار گیرند. وی گفت: «اگر دستگاه‌های مسئول همراهی کنند، عشایر می‌توانند در تولید، صادرات و ایجاد ارزش افزوده در این حوزه نقش کلیدی ایفا کنند.»
همچنین، وی به پتانسیل عشایر در حوزه انرژی خورشیدی اشاره کرد و گفت: «عشایر می‌توانند با نصب پنل‌های خورشیدی در مراتع خود، به وزارت نیرو در تولید برق کمک کنند. این کار به‌دلیل هزینه تمام‌شده پایین و نگهداری آسان، بسیار مقرون‌به‌صرفه است.»
گردشگری عشایری: فرصتی بی‌بدیل
یکی دیگر از حوزه‌هایی که وی به آن اشاره کرد، گردشگری عشایری بود. صالحی ساداتی گفت: «مناطق عشایری در کشور ما فرصت‌های بی‌بدیلی برای توسعه گردشگری و بوم‌گردی دارند. در فصولی که عشایر در مناطق سردسیر نمی‌توانند زندگی کنند، می‌توانند در مناطق گرم‌تر مانند جنوب کشور، گردشگران را جذب کنند. این کار نه تنها به اشتغال کمک می‌کند، بلکه سبک زندگی عشایر را نیز به نمایش می‌گذارد.»
به گزارش روابط عمومی سازمان بسیج جامعه عشایری؛ جامعه عشایری با وجود چالش‌هایی که در برابرشان دارند، پتانسیل‌های بزرگی برای کمک به اقتصاد و محیط زیست کشور دارند. برای استفاده از این پتانسیل‌ها، نیاز به اصلاح قوانین، تسهیل فرایند‌های اداری و همکاری دستگاه‌های مسئول است. برنامه‌ریزی برای سال‌های آینده، به‌ویژه در حوزه‌های گیاهان دارویی، انرژی خورشیدی و گردشگری، می‌تواند به بهبود شرایط زندگی عشایر و توسعه پایدار کشور کمک کند.
عشایر ایرانی با توجه به توانمندی‌های منحصر‌به‌فرد خود، می‌توانند در زمینه‌های گردشگری، صنایع تبدیلی، صنایع دستی و تامین امنیت غذایی نقش مهمی ایفا کنند. اما برای رسیدن به این اهداف، نیاز به همکاری و حمایت بیشتر دستگاه‌های دولتی و تسهیل فرایند‌های اداری است. برنامه‌هایی که برای امسال در نظر گرفته شده‌اند، اگر به‌درستی اجرا شوند، می‌توانند به بهبود شرایط زندگی عشایر و توسعه اقتصادی کشور کمک کنند.
عکاس: حمزه اصغری
