ضرورت اصلاح الگوی مصرف آب کردستان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از کردستان، با گذشت چند ماه از سال آبی جاری، داده‌های هواشناسی و منابع آبی نشان می‌دهد که کردستان با یکی از خشک‌ترین دوره‌های خود در سال‌های اخیر روبه‌روست. بر اساس گزارش‌های رسمی، میزان بارش‌های ثبت‌شده از آغاز سال آبی تاکنون در استان به حدود ۲۸۳ میلی‌متر رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۱۸ درصدی را نشان می‌دهد این در حالی است که اقلیم کوهستانی کردستان و تأثیرپذیری آن از توده‌های هوای مرطوب مدیترانه‌ای همواره باعث شده تا استان از بارندگی‌های قابل‌توجهی در زمستان و بهار برخوردار باشد؛ اما امسال، شرایط متفاوت است.

سد‌هایی که چشم‌انتظار باران‌اند

در حال حاضر، کردستان ۱۸ سد در نقاط مختلف خود دارد که ۱۲ مورد از آنها تحت مدیریت مستقیم استان و شش مورد دیگر تحت مدیریت استان‌های هم‌جوار نظیر کرمانشاه و آذربایجان غربی هستند این سد‌ها علاوه بر تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعتی، نقش مهمی در مهار سیلاب‌ها و تنظیم جریان رودخانه‌ها ایفا می‌کنند؛ اما کاهش بارندگی، به‌ویژه در غرب استان، موجب کاهش محسوس حجم ذخیره آب در برخی از این سد‌ها شده است.

سد‌های سبدلو و عباس‌آباد در شهرستان بانه به طور خاص با افت چشمگیر سطح آب مواجه‌اند و بارش‌های اندک در این منطقه باعث شده ذخیره سد‌ها به حداقل ممکن برسد و برنامه‌ریزی برای مدیریت مصرف به یک اولویت جدی بدل شود.

شرایط بانه؛ بحرانی، اما قابل‌مدیریت

بانه به دلیل بارش‌های سنتی بالا همواره از مناطقی بوده که در جدول منابع آبی استان جایگاه نسبتاً مناسبی داشته، اما امسال ورق برگشته است و کاهش دبی ورودی آب به سد‌های این منطقه، ساکنان را با خطر کم‌آبی مواجه کرده و مسئولان را بر آن داشته تا با همکاری نهاد‌هایی مانند شرکت آبفا، برنامه‌های مقابله‌ای و پدافندی را در دستور کار قرار دهند.

در همین راستا در گفت‌و‌گو با آرش آریانژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان این مقام مسئول اظهار داشت: که برای تأمین آب شرب بانه تلاش می‌شود با کمترین تنش ممکن پیش برویم.

وی تأکید کرد: اگرچه شرایط بارشی نامساعد است، اما با اتخاذ تدابیر لازم در حوزه مدیریت منابع، می‌توان از بحران عبور کرد.

دشت‌های ممنوعه و منابع زیرزمینی تحت‌فشار

آریانژاد در ادامه افزود: افزون بر سدها، دشت‌های استان نیز از فشار ناشی از خشکسالی بی‌نصیب نمانده‌اند چرا که از مجموع ۹ دشت مهم کردستان، سه دشت قروه، دهگلان و چهاردولی در شرق استان به‌عنوان دشت‌های ممنوعه معرفی شده‌اند که این یعنی در این مناطق به دلیل افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی، هرگونه توسعه برداشت آب محدود یا ممنوع شده است.

وی بیان داشت: با کاهش بارندگی، فشار بر منابع زیرزمینی بیشتر شده و تداوم این وضعیت می‌تواند آینده کشاورزی این مناطق را به‌طورجدی تهدید کند.

نگاه کارشناسان؛ زمان تغییر الگو فرارسیده است

کارشناسان منابع آب و اقلیم معتقدند که تغییرات اقلیمی، الگویی پایدار از کاهش بارش و افزایش دما را به استان تحمیل کرده‌اند باتوجه‌به اینکه میانگین بارندگی سالانه در کردستان در شرایط نرمال حدود ۴۵۵ میلی‌متر است و در مناطقی مانند مریوان و بانه تا ۸۰۰ میلی‌متر نیز می‌رسد، کاهش ۱۸ درصدی در یک سال، زنگ خطری جدی برای تداوم فعالیت‌های کشاورزی و مصرف خانگی است.

رزگار احمدی کارشناس منابع آب و اقلیم گفت: در این باره پیشنهاد بسیاری از کارشناسان شامل اصلاح الگوی کشت، توسعه سیستم‌های نوین آبیاری، استفاده از گونه‌های مقاوم به کم‌آبی، کاهش سطح زیر کشت محصولات پرآب‌بر و همچنین فرهنگ‌سازی برای صرفه‌جویی در مصرف آب است.

اقدامات پیشگیرانه و نظارتی در حال اجراست

در ادامه مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان همچنین اظهار داشت: در برخی شهرستان‌ها، طرح‌های پدافندی برای تأمین آب شرب در شرایط بحرانی در حال اجراست.

آریانژاد در این باره عنوان کرد که اقدامات فنی، اجرایی و نظارتی با هماهنگی نهاد‌های مرتبط در حال انجام است تا با کم‌ترین آسیب، فصل گرما سپری شود.

وی همچنین با اشاره به اهمیت فرهنگ‌سازی در این حوزه افزود: صرفه‌جویی در منابع، جلوگیری از اضافه‌کشت، اصلاح شیوه‌های آبیاری و حتی گزارش حفاری‌های غیرمجاز، از جمله اقداماتی است که از مردم و کشاورزان انتظار داریم به آن توجه جدی داشته باشند.

کردستان به لحاظ موقعیت جغرافیایی از حوضه‌های آبریز متنوعی برخوردار است رودخانه‌هایی، چون سیروان، زاب کوچک، قزل‌اوزن، تلوار، زرینه‌رود و سیمینه‌رود، بخش عمده‌ای از منابع آبی استان را تشکیل می‌دهند که در نهایت به حوزه‌هایی، چون خلیج فارس، دریای خزر، دریاچه ارومیه و کرخه می‌ریزند. این منابع هرچند گسترده‌اند، اما در سال‌های اخیر تحت‌تأثیر کم‌بارشی و برداشت بی‌رویه، به‌شدت آسیب‌پذیر شده‌اند.

گزارش از گل آرا ظاهری

انتهای خبر/