زیر پا گذاشتن حقوق شهروندی خانم‌ها در شهر زیرزمینی
سر و صدای قطار تمام فضای ایستگاه را پر می‌کند. مترو با سر و صدای زیاد سرانجام توقف می‌کند و آرام می‌گیرد تا خیل مسافران منتظر برای رسیدن به مقصدشان سوار آن شوند. ساعت۸ صبح است و دریای جمعیت مسافران در ایستگاه موج می‌زند. با ایستادن قطار صدای مسئول پیج در ایستگاه در فضا می‌پیچد «ابتدا و انتهای قطار متعلق به ویژه خانم‌هاست لطفاً آقایان در این بخش سوار قطار نشوند»، اما انگار کسی گوشش به این تذکر بدهکار نیست!
سر و صدای قطار تمام فضای ایستگاه را پر می‌کند. مترو با سر و صدای زیاد سرانجام توقف می‌کند و آرام می‌گیرد تا خیل مسافران منتظر برای رسیدن به مقصدشان سوار آن شوند. ساعت۸ صبح است و دریای جمعیت مسافران در ایستگاه موج می‌زند. با ایستادن قطار صدای مسئول پیج در ایستگاه در فضا می‌پیچد «ابتدا و انتهای قطار متعلق به ویژه خانم‌هاست لطفاً آقایان در این بخش سوار قطار نشوند»، اما انگار کسی گوشش به این تذکر بدهکار نیست! در این ساعت صبح و شلوغی قطار، تعداد قابل توجهی از آقایان بدون توجه به هشدار‌ها و حتی علائمی که بخش ویژه خانم‌ها را مشخص کرده است، خانم‌ها را کنار می‌زنند و در بخش ویژه خانم‌ها، سوار مترو می‌شوند. بخشی از صندلی‌های بخش ویژه خانم‌ها در مترو هم در اشغال آقایان است. آن هم در شرایطی که خود خانم‌ها ناگزیرند سرپا بایستند! در بین مسافران خانم‌های مسن یا بیمار هم دیده می‌شود. پیرزنی که در گوشه‌ای از واگن پابه‌پا می‌شود تا بتواند برای رسیدن به مقصد دوام بیاورد. کمی آن سوتر هم خانمی فرزند شیرخوارش را در آغوش گرفته و در گوشه‌ای ایستاده است، اما با تمام این‌ها انگار هیچ یک از آقایانی که روی صندلی‌های مترو نشسته‌اند تمایلی ندارند جای‌شان را با خانم جوان دارای فرزند شیرخوار عوض کنند! حضور آقایان در واگن ویژه خانم‌ها در حالی است که بقیه واگن‌های قطار هم برای آقایان و هم برای خانم‌هاست. بخش مختلط مترو پنج واگن را شامل می‌شود و به طور یقین فضای بیشتری در اختیار آقایان قرار می‌دهد. از سوی دیگر سوار شدن آقایان در بخش ویژه خانم‌ها در مترو موجب می‌شود حقوق شهروندی خانم‌ها زیر سؤال برود، به همین خاطر اگر پای درددل خانم‌هایی که ناگزیرند هر روز چند مرتبه از مترو استفاده کنند بنشینید، متوجه خواهید شد اغلب آن‌ها تأکید دارند حضور آقایان در واگن خانم‌ها باعث مزاحمت برای آن‌ها می‌شود. با وجود این برخی از آقایان بی‌توجه به این خواسته خانم‌ها در بخش ویژه خانم‌ها در مترو سوار می‌شوند و از همه جالب‌تر اینکه حراست مترو هم کاری به کار این بی‌قانونی ندارد.
محجبه یا کم‌حجاب فرقی نمی‌کند، تقریباً غالب خانم‌ها دوست ندارند در ساعت شلوغی مترو و در شرایطی که ازدحام جمعیت بالایی در داخل واگن‌های مترو وجود دارد یک آقا وارد واگن ویژه خانم‌ها شود، حالا چه مسافر باشد و دستفروش، به همین خاطر هم خیلی وقت‌ها بین خانم‌ها و آقایانی که وارد واگن خانم‌ها می‌شوند درگیری و بحث بالا می‌گیرد. گاهی وقت‌ها این ماجرا‌ها پای حراست مترو را هم به قضیه باز می‌کند، اخیراً هم به نظر می‌رسد ورود آقایان به واگن خانم‌ها در مترو جدی‌تر از قبل شده است؛ آقایانی که به صورت آگاهانه وارد بخش ویژه خانم‌ها می‌شوند و وقتی با اعتراض خانم‌ها مواجه می‌شوند خطاب به آن‌ها می‌گویند «چرا شما در بخش آقایان سوار می‌شوید، ما هم می‌خواهیم در بخش خانم‌ها سوار شویم!»، اما پیگیری‌ها از روابط عمومی متروی تهران حاکی از این است که اصلاً چیزی به نام واگن آقایان وجود ندارد. یک و نیم واگن ابتدایی قطار از هر طرف ویژه بانوان است و چهار واگن دیگر از مجموع هفت واگن قطار، عمومی.
ساعت ۸ صبح و اوج شلوغی
ساعت۸ صبح است جمعیت زیادی در ایستگاه مترو ایستاده‌اند. سعی می‌کنم خودم را از موج جمعیت نجات دهم و راهم را به سمت بخش خانم‌ها در انتهای سالن باز کنم. به سختی به بخش خانم‌ها در انتهای سالن می‌رسم. در روی زمین با خط درشت نوشته شده است «واگن ویژه خانم‌ها»، روی دیوار هم با علامتی بخش ویژه خانم‌ها مشخص شده است و وقتی هم که مترو در ایستگاه توقف می‌کند، در روی واگن‌های مترو در بخش خانم‌ها علامت ویژه بانوان و نوشتار آن به چشم می‌خورد، به بیان دیگر همه چیز روشن و واضح است که این بخش از مترو مخصوص خانم‌هاست و آقایان نباید در این قسمت سوار مترو شوند، اما باز هم وقتی به قسمت ویژه خانم‌ها می‌رسم چند تا آقا در آنجا حضور دارند و به تعدادشان هم افزوده می‌شود. وقتی قطار در ایستگاه توقف می‌کند، این چند آقا جلوتر از خانم‌ها سوار قطار می‌شوند. چند نفر به آن‌ها اعتراض و چند نفر دیگر هم سکوت می‌کنند. در شلوغی ساعات اولیه صبح در مترو حضور آقایان در بین جمعیت خانم‌ها باعث شده است آن‌ها احساس معذب بودن و عدم امنیت داشته باشند، حتی در داخل مترو هم در بخش خانم‌ها پوستر‌هایی به دیوار چسبانده شده است که درباره ورود آقایان به بخش خانم‌ها در مترو تذکر می‌دهد و به نوعی در تلاش است این معذب بودن سلب آرامش و امنیت روانی خانم‌ها در شلوغی مترو در کنار آقایانی که اصرار دارند از این بخش از مترو استفاده کنند را به نمایش بگذارد، با وجود این برخی از مسافران آقا انگار به هیچ کدام از این مسائل اهمیتی نمی‌دهند و کار خودشان را می‌کنند.
ساعت ۱۲ ظهر و تلاش خانم‌ها برای احقاق حقوق‌شان
ساعت۱۲ و نزدیک ظهر است، مترو خلوت‌تر به نظر می‌رسد، هم در بخش خانم‌ها و هم در بخش عمومی، اما باز هم برخی از آقایان ترجیح می‌دهند به جای حضور در بخش عمومی مترو در واگن خانم‌ها سوار مترو شوند. نیمی از صندلی‌های واگن خانم‌ها در اشغال آقایان است! سه دختر جوان که چندان محجبه هم نیستند، با ورود به مترو به سمت آقایانی که روی صندلی‌ها نشسته‌اند، می‌روند و با تندی از آن‌ها می‌خواهند از روی صندلی‌ها بلند شوند تا آن‌ها بنشینند، یکی دو نفر از آقایان سریع از جای‌شان بلند می‌شوند و صندلی‌شان را به آن‌ها می‌دهند، اما یکی دو نفر دیگر در برابر این ماجرا مقاومت دارند و می‌گویند «مگر شما در بخش آقایان سوار مترو نمی‌شوید، روی صندلی آن‌ها نمی‌نشینید»، بحث بالا می‌گیرد، چند خانم دیگر هم اعتراض می‌کنند و سرانجام خانم‌ها موفق می‌شوند لااقل آقایان را از روی صندلی‌ها بلند کنند و سر جای‌شان بنشینند.
ورود دستفروش آقا به واگن شلوغ خانم‌ها
ساعت ۵ بعد از ظهر است و دوباره اوج شلوغی مترو دیده می‌شود. واگن خانم‌ها پر است از خانم‌هایی که به زور خودشان را در داخل مترو جا داده‌اند. در همین حین صدای دستفروش آقا به گوش می‌رسد که در حال تبلیغ کالای خود است. صدای اعتراض خانم‌ها بلند می‌شود که در این شلوغی و در این ساعت از روز چرا دستفروش آقا وارد واگن خانم‌ها شده است! در ایستگاه دروازه‌دولت از قطار پیاده می‌شوم، اما خبری از حراست مترو نیست تا از او بخواهم مانع ورود دستفروش و مسافران آقا به واگن‌های خانم‌ها شود. تمام این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که مرداد ماه امسال مهدی شایسته‌اصل، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران با تأکید بر اینکه به دنبال اقدامات سلبی و دیوارکشی نبوده و نیستیم، گفته بود: «باید با افراد ناهنجار و مخل آسایش جامعه که برای قانون احترام قائل نیستند و وارد واگن زنان در مترو می‌شوند، برخورد کنیم.»
وی گفته بود: «من و همکارانم در امور ایستگاهی به جد با هنجارشکنی برخی آقایان و ورود به داخل واگن بانوان مخالف و روزانه با این مسئله درگیر هستیم چراکه بخش قابل توجهی از شکایات بانوان در مترو به مسئله ورود آقایان و دستفروشان به واگن مخصوص آن‌ها مربوط می‌شود.»
وعده‌هایی که عملی نشد
طبق توضیحات شایسته‌اصل، شرکت بهره‌برداری مترو در این زمینه برنامه‌هایی دارد. مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران درباره برنامه‌هایش در این خصوص هم اینطور توضیح داده بود: «لازم است از ایجاد فضای ملتهب و متشنج اجتماعی دور باشیم و از طریق فرهنگ‌سازی اقدام کنیم و با برنامه‌های ایجابی، فراوانی ورود آقایان به داخل واگن‌های بانوان را کاهش دهیم. همچنین پلیس به عنوان ضابط عام می‌تواند و موظف است در این خصوص ورود داشته باشد.»
به گفته شایسته‌اصل در مواقعی که ازدحام جمعیت وجود دارد، به عنوان یک هنجار انتظار می‌رود آقایان وارد حریم اختصاصی خانم‌ها نشوند. آقایان و دستفروشان باید در نظر داشته باشند این موضوع باعث آزردگی بانوان و نوامیس می‌شود. وی وعده داده بود در صورتی که واگن وارد خطوط شود، تعداد واگن خانم‌ها هم افزایش می‌یابد.
فعلاً که واگن جدید وارد نشده است، از سوی دیگر پلیس مترو یا مأمور حراست مترو هم در برابر آقایانی که اصرار دارند در بخش ویژه خانم‌ها از قطار استفاده کنند، هیچ‌گونه عکس‌العملی ندارد، این در حالی است که خواسته‌های خانم‌ها این است که در بخش ویژه خانم‌ها در مترو بتوانند با آرامش بیشتری حضور پیدا کنند و از ورود آقایان به این بخش جلوگیری شود./جوان
ارسال نظرات شما
یادداشت
