مخرب ترین آفت زبان چیست؟ / بددهانی و ناسزاگویی، از مهمترین دلایل عدم تمایل زوجین به گفت وگو

به گزارش خبرگزاري بسيج زنجان و به نقل از پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس - حکیمه عزیزی : یکی از آفت های زبان ناسزاگویی است که در روایات مذمّت های بسیاری پیرامون آن وارد شده است . این صفت بسیار زشت باعث بوجود آمدن کینه و دشمنی و از بین رفتن پیوندهای عاطفی بین انسان می شود . بارزترین مصداق بدزبانی فحش و دشنام دادن است . دشنام عملی نکوهیده است که در شریعت از آن نهی شده و سرچشمه های پلیدی و پستی است . هرزه گویی و دشنام دادن از عوامل تیرگی و تباهی روابط ایمانی و انسانی و از اسباب کینه ورزی و دامن زدن به دشمنی محسوب میشود . 

 تندی ، تیزی و درشتی در گفتار ، به کار بردن واژه های زشت به منظور تحقیر و آزار دیگران ، زبان گزنده ، داد و فریاد کردن در سخن گفتن ، نسبت ناروا دادن ، ناسزا گفتن و مواردی از این قبیل در راه و رسم نبوی و علوی مطرود و ممنوع است . از بزرگترین تعالیم اخلاقی اسلام محترم شمردن مقدسات جامعه است . هر فردی وقتی برای چیزی قداست خاصی قائل شد به آن احترام می گذارد و از حریم  آن دفاع می کند و به هیچ وجه راضی نمیشود که دیگری به مقدسات او اهانت کند و آنها را به باد فحش بگیرد و کوچکترین توهینی به مقدسات او هر چند پوچ و خرافی باشد باعث میشود که او هم به خاطر تعصب جاهلی خود متقابلا به مقدسات مومنین فحش و ناسزا بگوید و به ساحت قدس الهی اهانت کند .

 قرآن برای حفظ مقدسات دینی از نیش زبان و گزند مشرکان مومنان را از دشنام دادن به بتها به شدت منع می کند و می فرماید نباید شما مومنان به بت های آنان دشنام بدهید زیرا عکس العمل آنان نیز این خواهد بود که از روی جهالت و لجاجت معبود حقیقی و پروردگار شما را دشنام دهند .

 فحش و ناسزا گویی گاهی به صورت جدی و به قصد آزار دیگران ، گاه به انگیزه شوخی و گاهی این صفت زشت به صورت یک عادت رخ می دهد .  یکی از رذایل اخلاقی و گناهان مربوط به زبان ، فحش دادن است که در آموزه های دینی به شدت مذمت شده و برای درمان آن باید به تفکر در مورد بد زبانی ، مراوده  با کسانی که زبان پاکیزه دارند ، تعیین جریمه و عمل نمودن به راهکارهای کنترل خشم ، روی آورد . 

خداوند به صراحت در آیه ۱۱ سوره حجرات، دشنام و القاب زشت دادن به مومنان را موجب قرار گرفتن در زمره ستمگران دانسته و از آن نهی کرده است. 

 امیرالمؤمنین علی(ع) نیز می‌فرماید: سنه اللئام قبح الکلام؛  سنت و منش انسان‌های پست بدگویی و بدزبانی است.

 امام باقر علیه السلام : خداوند عزوجل دوست دارد کسی را که در میان جمع شوخی کند ؛  به شرط آنکه ناسزا نگوید .

امام خمینی ره : هر ذره ای که انسان عمل می کند یک صورت ماوراء طبیعی دارد . اینجا زبان درازی میکند ؛ یک مسلمانی را ، یک مومنی را فحش می دهد  ، غیبت میکند.  آن مومن فرض کنید در آمریکاست ،  شما از اینجا به او فحاشی میکنید یا غیبتش را می کنید اینجا این زبان اینقدر دراز شده است در آنجا صورتش این است که همین زبان دراز میشود تا آنجا از رویش عبور کنند 

اسباب فحش : 

الف ) غضب : وقتی شخصی از فردی ناراحت و خشمگین می شود و قصد آزار و اذیت او را داشته باشد به او ناسزا و دشنام می دهد 

ب ) عادت : وقتی شخصی با فساق و فجار ، اراذل و اوباش ، افراد پست و فرومایه مجالست و همنشینی کند و با آنها رفیق و مانوس گردد بتدریج روحیات و خلقیات و عبارات آنها  در او اثر می گذارد و از آنجا که سخنان عادی آنها توام با هرزه گویی و فحاشی به یکدیگر است به او هم سرایت می کند و ابتدا گهگاهی آن الفاظ رکیک را به زبان جاری می سازد و به زشتی آن کلمات توجه دارد ولی بعد از مدتی قبح آن الفاظ از نظرش زائل شده و فحش دادن و فحش شنیدن برایش به صورت امری عادی در می آید و به جایی می رسد که در شرایط معمولی بطور ناخودآگاه این الفاظ زشت بر زبانش جاری می شود و کمتر سخنی می گوید که چاشنی آن فحش و ناسزا نباشد .

راههای درمان دشنام دادن : 

الف )  فکر کردن : خوب اساسا  انسانی که گرفتار این رذیله اخلاقی است و به بهانه های مختلف دهانش به فحش باز می شود کمی با خود خلوت کند و با خود فکر کند آیا در موقع بروز یک اتفاقی که منجر به فحش دادن می گردد حق با من است و یا با طرف مقابل ؟ اگر حق با من است که خود را با گفتن این گونه کلمات رکیک و زشت  ، بد جلوه داده ایم و اگر حق با طرف مقابل است که پس از این عمل چیزی جز رسوایی و خجالت باقی نمی ماند . پس این فحاشی جز نرسیدن به هدف و تیره کردن از روابط ثمره ای نخواهد داشت

ب )  مراقب دوستان خود باشیم : اگر در میان دوستان و همکاران افرادی هستند که به چنین خصلتی مبتلا هستند و عادت به فحش دادن دارند باید رابطه  خود را با آنان قطع نموده و با افرادی دوست شد که از چنین خصلت شومی مبرا هستند و فحش نمی دهند که ناخودآگاه رفت و آمد و نشست و برخاست با چنین اشخاصی تاثیر بسزایی در ترک این رذیله اخلاقی و رساندن انسان به سعادت  دارند 

ج ) تعیین جریمه : مجازات نفس و واکنش نشان دادن در برابر خطاها و خلاف های که از انسان سر میزند یکی از توصیه های اخلاقی است و پایبند بودن به آن باعث کنترل نفس می شود مثلا مشخص کند که اگر این دفعه فحش بدهم فردا را روزه بگیرم . عمل کردن به این جریمه و سختی گرسنگی و تشنگی باعث می شود انسان مراقبت بیشتری نسبت به زبان خود داشته باشد . 

د ) کنترل عصبانیت : گاه افراد به خاطر رذیله اخلاقی عصبانیت ، عنان اختیار خود را از دست میدهند و به فحاشی به دیگران روی می آورند که در اینجا باید راهکارهای کنترل خشم را پیگیر نمایند 

داستان کوتاه : حدث زبانی !!!!

یکی از انصار رسول خدا (صل الله علیه و آله و سلم ) در مجلسی که عده ای در آن حاضر بودند ، وارد شد  و دید که اهل مجلس مشغول گفتن سخنان لغو و بیهوده هستند ؛ خطاب به آنان گفت : برخیزید و وضو بگیرید ؛ زیرا بعضی از سخنان شما بدتر از کاری است که وضو را باطل می کند { و حرف های باطل و لغو اگرچه غیبت و تهمت و فحش در آن نباشد ، حکم حدث را دارد }. 

فحش دادن از گناهان کبیره است و دارای عذاب الهی است . آدمی اگر از آن توبه نکند ، عذاب می بیند . 

منابع :

(کلام وحی سوره حجرات آیه ۱۱)

(غررالحکم، ص۲۲۳)

(کافی ، ج ۲ ، ص ۶۶۳)

(صحیفه امام خمینی (ره) ، ج ۷)

(کتاب هزار و یک حکایت اخلاقی ، محمد حسین محمدی )