اقتصاد کشور را قفل و در بزنگاه ها اقدام به واردات برنج کردند

نقش تجارت جهانی برنج ازدهه 1990 به شدت افزایش یافته است به همین سبب کشورهای مهم تولید کننده برنج جهان درصدد هستند  تا از این ماده غذایی به عنوان اهرم فشار در معادلات سیاسی جهانی بهره بگیرند.

در سال 1993 پس از مطرح شدن موافقت نامه گات و آزادی صدور برنج آمریکایی به کشورهای آسیای جنوب شرقی مسائل و مشکلات بسیاری در این کشورها پدید آمد نظیر اعتراض بیش از 20هزار کشاورز کره جنوبی در اواخر سال 1993 به آزادی واردات برنج آمریکایی به کشورشان که نشان از اهمیت این کالای تقریبا استراتژیک در آسیای شرقی دارد.

تقریبا 90 درصد تولید و مصرف برنج در آسیا انجام می شود  و 96 درصد مصرف آن در کشورهای در حال توسعه است.رشد مصرف برنج به دلیل شهر نشینی افزایش درآمد سرانه تغییر الگوی تغذیه و کاهش رشد جمعیت شروع به کاهش داشته است.

محسن صرامی فروشان عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری بسیج، اظهار داشت: با توجه به نقشی که کشاورزی در انتقال نیروی کار، تامین موادغذایی، ایجاد اشتغال، تامین مواداولیه و تامین رفاه مصرف کنندگان تمام اقشار جامعه دارد نیازمند توجه و برنامه ریزی دقیق از از سوی سیاستگذاران است. بنابراین به منظور برنامه ریزی های مناسب کوتاه و بلندمدت در زمینه کاهش واردات برای شکل گیری بخش کشاورزی به عنوان یک بخش تجاری وموثر در توسعه اقتصادی لازم است.

وی افزود: متاسفانه واردات برنج هم تحت تاثیر تصمیمات نامناسب سیاستگذاران قرار از اینرو واردات برنج در کشورمان بر اساس شرایط  نیاز تقویم رسمی برنامه ریزی نمی‌شود.  اگر فردی بخواهد به فرمایشات رهبری معظم جامه عمل بپوشاند باید عزم جدی برای مبارزه با برنج را مدنظر قرار دهد باید به دولتمردان و سیاستگذاران  تفهیم کند که میزان مصرف برنج مردم کشورمان در ماه مبارک رمضان، ماه شعبان، اعیاد باستانی و سایر مناسبت های دینی و رسمی مشخص است  ولی متاسفانه بر این مبنا برنامه ریزی نمی کنند.

صرامی فروشان در ادامه بیان داشت: متاسفانه برخی در داخل کشورمان تلاش دارند تا کشور از نظر اقتصادی قفل شود و در بزنگاه ها شروع به واردات برنج می کنند از آنطرف هم  سطوح کشاورزی و تولید را در کشور کاهش می دهند  .

عضو سابق کمیسیون اقتصادی خاطرنشان کرد: واردات برنج ابزار درآمدزایی برای عده ای از سودجویان شده است که علاوه بر اینکه بخش تجاری کشاورزی را دچار خسارت می‌کنند قشر وسیعی از شاغلان در بخش کشاورزی را بیکار می‌کنند از آن طرف هم باعث خروج ارز از کشور می‌شوند این در حالی است که چنین میزان ارزی نباید از کشور خارج شود لذا باید برنامه ریزی صحیح شود.

 نماینده سابق مجلس افزود: مدیریت اقتصادی کشورمان باید بدون هیچ گونه وابستگی به شبکه های خاص توزیعی وارداتی نداشته باشد ولی متاسفانه افرادی در صدر کار قرار گرفته اند که منفعت اقتصادی کشورمان را مدنظر ندارند.

صرامی فروشان در خاتمه افزود:واردات برنج خارجی عایدات فراوانی برای برخی از افراد داشته است  که تاثیرات منفی بر روی ارزش محصولات بخش کشاورزی داشته است. از اینرو سرمایه گذاری در این بخش را دچار ریسک بالا می‌کند. باید از مسوولان در این بخش مطالبه کنیم که چرا هیچ وقت نیامدند برنامه ریزی کنند میزان نیاز به مصرف و تولید را اعلام نکردند؛ از اینرو باید در کشورمان ، شاخصه گذاری شکل بگییرد تا  با توجه به آمار و ارقام  اعلام شده و در زمان های مشخص واردات برنج در شکل ضرورتی انجام بگیرد. این در حالی است که کاری به این دولت و اون دولت هم نداریم و این انتظار وجود دارد که شبکه ها بیایند و نیاز کشور را تامین و ترمیم کنند  و سود حاصله را هم در اختیار کشاورزان قرار دهند.

براساس نتایج بدست آمده در صورت ارائه روند اخیر تولید و مصرف برنج، ایران در سال‌های آینده بیش از اکنون نیازمند واردات این محصول استراتژیک است.این محصول نقش بارزی در درآمد و اشتغال مردم کشورمان دارد.

لذا بررسی و ارائه راهکارهای خودکفایی در امر تولید این محصول استراتژیک برای کشورمان بسیار دارای اهمیت است. بر اساس شاخص قیمت خرده فروشی و ضریب اهمیت برنج این محصول یکی از اصلی ترین غذاهای مصرفی در ایران است. هر ساله میزان قابل توجهی از درآمدهای ملی صرف واردات برنج می‌شود.

شایان ذکر است که اکثر واردات برنج ایران از کشورهای تایلند، پاکستان، امارات، آرژانتین، اروگوئه و ویتنام بوده است. واردات برنج بیش از 88/ 8481 هم رسیده است . متاسفانه کشورمان با وارداتی به ارزش    58/5521  هزار دلار در مکان هفدهم بزرگترین کشورهای وارد کننده از لحاظ ارزش واردات قرار داشته است. بعضی از انواع برنج های تولیدی در ایران به دلیل مرغوبیت بالا در سال‌های گذشته به کشورهای جهان صادر شده است.

بیشترین قیمت برنج وارداتی در سال 1991 به میزان 85/378  دلار برای هر تن و کمترین قیمت برابر01/ 194دلار  برای هر تن در سال 2002 بوده است.

این در حالی است که در آمارهای جهانی بیشترین میزان صادرات در سال 2005 در کشورهای آمریکا به میزان 89 / 1684 هزار تن تایلند به میزان  44/ 63  هزار تن و پاراگوئه به میزان36 / 29 هزار تن بوده است. در این رده بندی ایران با 2/0 هزار تن صادرات در رتبه 49 دنیا قرار دارد. بررسی قیمت تمام شده برای تولیدکننده برنج در ایران نشان دهنده نوسان بسیار زیاد آن است به طوری که تفاوت کمترین قیمت و بیشترین در این حالت تقریبا  1400 دلار برای هر تن بوده است.

این در حالی است که این قیمت نوسان بسیار کمتری نسبت به قیمت تولید کننده داشته است به طوری که در تمام سال‌ها نیز کمتر از قیمت تولیدکننده بوده است. نوسان‌های قیمت برنج به دلیل واردات این محصول، ناکارایی‌های سیاست واردات برنج توسط دولت و عدم موفقیت سیاست قیمت تضمینی نیز مورد توجه قرار گرفتند.

نوسان‌های قیمت برنج به دلیل واردات این محصول، ناکارایی‌های سیاست واردات برنج توسط دولت و عدم موفقیت سیاست قیمت تضمینی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

بر اساس نتایج تحقیق، سیاستگذاری‌های مرتبط با تولید داخلی و واردات محصولات کشاورزی اغلب در جهت حمایت از این بخش عمل نکرده است. فراهم نبودن زیر ساخت‌های کشاورزی باعث شده است که بسیاری از سیاست‌ها همچون قیمت ‌گذاری،موانع تعرفه ای، ارزی و تجاری اثرات منفی ضد حمایتی بر تولید کنندگان داشته باشد و نوعی مالیات پنهان بر بخش کشاورزی است.