نقش گردشگری در توسعه فرهنگی و اقتصادی جوامع

 شمار گردشگران ورودی بین المللی از 678  میلیون نفر در سال 2000 به 1.03 میلیارد نفر در سال 2012 رسیده است؛ همزمان درآمد حاصل از صنعت گردشگری نیز ، از 475 میلیارد دلار در سال 2000 به 1075 میلیارد دلار در سال 2012 افزایش یافته است (UNWTO, 2013, 8).  پیش بینی ها بر اساس نرخ رشد 3.3 درصد تا سال 2020 برای صنعت گردشگری، گویای انست که  شمار گردشگران ورودی حدود 1.6 میلیارد نفر و درامد حاصل از صنعت نیز حدود 2000 میلیارد دلار خواهد بود. از همين روست كه سياست دولت ها در دهه هاي اخير به توسعه گردشگري به عنوان يكي از شيوه هاي مبارزه با بيكاري و ايجاد درآمد تأكيد مي نمايند كه در فراسوي مناقشات حاصل از تخصصي شدن فزاينده و نگرش توليدي به گردشگري، اهميت انعطاف‌پذيري جانشيني بین گردشگري و ديگر كالاها را مورد توجه قرار می دهند .

 

پیش بینی نرخ رشد گردشگری  بین المللی تا افق 2030

 

شکل1 – 1 : نمودار پیش بینی شمار گردشگران ورودی بین المللی تا افق 2030

 

شکل 1- 2 : صنعت توریسم در سال 2013

 

پیشینه روز جهانی گردشگری

در سومین نشست مجمع عمومی سازمان جهانی جهانگردی در سپتامبر ۱۹۷۹ در "تورمولینوس” اسپانیا تصمیم گرفته شد تا در سال ۱۹۸۰ روزی به عنوان "روز جهانی گردشگری” در نظر گرفته شود. این روز با سالگرد تصویب مصوبات سازمان جهانی گردشگری در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۱۹۷۰ مصادف شد. در پی این تصمیم از سال ۱۹۸۰ میلادی تاکنون، کشورهای عضو سازمان جهانی جهانگردی ( در حال حاضر 165 کشور عضو این سازمان می باشند ) روز ۲۷ سپتامبر را با اجرای برنامه‌های ویژه‌ای گرامی می‌دارند . هدف از انتخاب یک چنین روزی، بالا بردن آگاهی تمام مردم جهان درباره اهمیت نقش گردشگری در جامعه جهانی بوده است. علاوه بر آن تلاش بر این است تا از این طریق چگونگی تاثیر پذیری ارزش های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی سراسر جهان را از گردشگری، منعکس نماید.

 سازمان جهانی گردشگری  (unwto)تنها سازمانی است که فعالیت های آن کلیه جنبه های مختلف گردشگری درسطح جهان را شامل می شود و اهداف آن عبارت است از گسترش و توسعه گردشگری با در نظرگرفتن کمک به  « توسعه اقتصادی ، تفاهم بین المللی،  صلح،  احترام جهانی بدون هیچگونه تمایز از نظر نژاد، جنس، زبان، مذهب» این سازمان با آگاهی از تغییرات شرایط اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی جهان  بر روی گردشگران و تغییرات بازار، روش های توسعه گردشگری را تحت بررسی دائم قرار داده و ضوبط و استاندارهای گردشگری را تعیین می نمایند.

تشکیلات این سازمان عبارتند از: مجمع عمومی ، شورای اجرایی، کمیسیون های منطقه ای و دبیر خانه.

سازمان جهانی گردشگری مناطق مختلف جهان را به 6 منطقه تقسیم نموده است.

1-    آمریکا      

2- آفریقا            

3- اروپا           

4- خاورمیا نه

 5 - جنوب آسیا  ( ایران ، افغانستان ، پاکستان ، هند ، سری لانکا ، میانمار ، نپال )   

  6- شرق آسیا و حوزه اقانوس آرام

طی سالهای گذشته روز جهانی گردشگری در ایران نه تنها یک روز بلکه یک هفته را به خود اختصاص می داد. برگزاری جشن های متفاوت در استان ها و برپایی نمایشگاه های اقوام پای ثابت این مراسم بود. حتی در برخی موارد نه تنها فعالان گردشگری بلکه عموم جامعه نیز با ساز و دهل روز جهانی گردشگری همراه می شدند و این روز را در کنار ذینفعان آن گرامی می داشتند.

اما از مهرماه سال 93 بود که هفته گردشگری یک روزه شد و برخلاف سالهای گذشته که نخستین هفته خود را به مناسبت روز جهانی گردشگری به عنوان هفته گردشگری جشن می گرفت؛ تنها یک روز را جشن گرفت که همان روز جهانی گردشگری بود. البته جشنواره ای تحت عنوان جشنواره مشارکت ملی گردشگری برای پوشش این فقدان شکل گرفت .

    شعار های روز جهانی گردشگری از سال 1980 تا سال 2016 )

سال 1980 – 1359 : سهم جهانگردی در حفظ میراث فرهنگی، صلح وتوسعه و تفاهم متقابل

سال1981- 1360  :  جهانگردی و کیفیت زندگی

سال 1982- 1361: سر بلندی و افتخار در مسافرت، میهمانان و میزبانان خوب.

سال 1983- 1362: جهانگردی و تعطیلات یک حق همگانی و یک مسئو لیت همگانی .

سال 1984 – 1363 : گردشگری و درک بین المللی

سال 1985 -1364 : جهانگردی جوانان، میراث فرهنگی و تاریخی در خدمت صلح و دوستی .

Yavar mohammadian, [۲۵.۰۹.۱۶ ۰۰:۴۳]

سال 1986 – 1365: جهانگردی نیروی حیاتی برای صلح جهانی .

سال 1987 - 1366 : جهانگردی برای توسعه.

سال 1988-  1367 : جهانگردی ، آموزش برای همه.

سال 1989 -  1368:  جریان آزاد جا بجایی توریست ها یک جهان را بوجود می آورد.

سال 1990 -  1369: جهانگردی صنعتی ناشناخته و تجارتی خدماتی که بایستی توسعه یابد .  

سال 1991- 1370: ارتباطات، اطلاعات و آموزش با نیروی محرکه ای برای توسعه گردشگری.

سال1992- 1371: جهانگردی و سیله ای برای وحدت و پیوند قاره ها به سوی اکتشاف برای مردم.

سال 1993- 1372: توسعه جهانگردی و حفاظت از محیط زیست به سوی توازنی پایدار.

سال 1994- 1373: پرسنل کیفی، جهانگردی کیفی .

سال 1995- 1374 : WTO بیست سال در خدمت جهانگری جهان

سال 1996-1375 : جهانگردی، عاملی برای صلح و شکیبایی.

سال 1997-1376 : جهانگردی، فعالیت پیشتاز قرن 21در جهت اشتغال زایی و حفاظت از محیط زیست .

سال 1998- 1377:  مشارکت بخش خصوصی ، دولتی ، کلید توسعه و ترویج جهانگردی .

سال 1999- 1378: جهانگردی حفاطت از میراث جهانی برای هزاره جدید .

سال 2000 – 1379 : فن‌آوری و طبیعت، دو چالش گردشگری در آغاز قرن ۲۱

سال 2001 – 1380 : گردشگری ابزاری برای صلح و گفتگوی میان تمدن‌ها  ( در ایران )

سال 2002 – 1381 : اکوتوریسم و توسعه پایدار

سال 2003 – 1382 : گردشگری نیروی محرکه برای کاهش فقر، اشتغالزایی، هماهنگی اجتماعی

سال 2004 – 1383 : ورزش و گردشگری، دو نیروی زنده برای درک متقابل فرهنگ و توسعه جوامع

سال 2005 – 1384 : سفر و حمل و نقل، از تخیل ژول ورن تا واقعیت قرن ۲۱

سال 2006 – 1385 : گردشگری غنا می‌بخشد.

سال 2007 – 1386 : گردشگری درب ها را به روی زنان می گشاید .

سال 2008 – 1387 : گردشگری در پاسخ به تغییرات آب و هوایی و گرم شدن زمین

سال 2009 – 1388 : گردشگری گرامی داشت تنوع ها

سال 2010 – 1389 : گردشگری و تنوع زیستی

سال 2011 – 1390 : گردشگری پیوند دهنده فرهنگ ها

سال 2012 – 1391 : گردشگری و انرژی پاک تقویت و توسعه گردشگری

سال 20۱۳ – 1392 : گردشگری و آب، حمایت از آینده مشترک

سال 2014 – 1393 : گردشگری و توسعه جوامع محلی.

سال 2015-1394 : یک میلیارد گردشگر، یک میلیارد فرصت

سال 2016-1395  : گردشگری برای همه

منظور سازمان جهانی گردشگری  از گردشگری برای همه در شعار امسال2016

UNWTO سازمان جهانی گردشگری در اقدامی مسئولانه روز جهانی گردشگری در مورخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۶ برابر با ۶ مهرماه ۱۳۹۵ را بدلیل اهمیت توجه به توسعه گردشگری معلولان بنام "گردشگری برای همه” نام گذاری کرد و از تمام کشورهای عضو درخواست کرد نسبت به گسترش اقدامات مربوط به ایجاد دسترسی معلولان, سالمندان و حتی افراد بیماربه امکانات گردشگری درکشورهایشان تلاش کنند. متن بیانیه و پیام آقای طالب ریفاعی دبیرکل UNWTO که به تازگی درسایت سازمان جهانی گردشگری منتشرشده است را در ذیل بخوانید:

27سپتامبر روز جهانی گردشگری

گردشگری برای همه

گردشگری قابل دسترس برای همه مربوط به خلق محیط‌ هایی است که می‌توانند نیازهای همه ما را مرتفع سازند، خواه در حال سفر باشیم یا در خانه باشیم. این موضوع می‌تواند مربوط به معلولیت، حتی موقتی، خانواده‌های دارای بچه کوچک، یا جمعیت سالمند، دیر یا زود در نقطه‌ای در زندگی‌مان، باشد، همۀ ما از قابلیت دسترسی جهانی گردشگری سود می‌بریم.

به این دلیل، می‌خواهیم این حق را برای تمام شهروندان جهان درخواست کنیم تا تنوع باورنکردنی سیاره‌مان و زیبایی جهان‌مان را ببینند. امسال، روز جهانی گردشگری به ما کمک کرد تا مزایای فراوان و مهم قابلیت دسترسی جهانی را گسترش دهیم و بتوانیم در سطح کلان در جامعه مطرح کنیم .