فرمانده سپاه حضرت ولیعصر: برای عبور از چالش‌ها باید نگاه تحولی داشت

به مناسبت دوم اردیبهشت، سالروز تصویب تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سردار سرتیپ پاسدار حسن شاهوارپور، فرمانده سپاه حضرت ولی‌عصر (عج) خوزستان، با حضور در دفتر خبرگزاری فارس در اهواز، در یک گفت‌وگوی تفصیلی و صریح به تبیین اهداف اولیه و تحولات چند دهه اخیر سپاه پرداخت.

در این گفت‌وگو، سردار شاهوارپور با اشاره به نقش راهبردی سپاه در حفظ و تثبیت انقلاب اسلامی از نخستین روزهای تأسیس تاکنون، تحلیلی جامع از جایگاه سپاه در بحران‌ها، دفاع مقدس، عرصه‌های سازندگی، محرومیت‌زدایی، جهاد تبیین، تربیت نیروی انسانی و همچنین آسیب‌شناسی توسعه‌نیافتگی خوزستان ارائه کرد.

گفت‌وگویی که پیش روی شماست، بازتابی روشن از تجربه، دغدغه‌مندی و نگاه تحولی یکی از باسابقه‌ترین فرماندهان میدانی کشور به مسائل بنیادین امنیت، پیشرفت و کارآمدی نظام در سطح ملی و استانی است.

فارس: سردار، ضمن تبریک این مناسبت، بفرمایید سپاه پاسداران در سال‌های نخستین تأسیس با چه هدفی شکل گرفت

سردار شاهوارپور: بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. سالروز تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به مردم عزیز خوزستان، ملت شریف ایران و همه پاسداران تبریک می‌گویم. بعد از پیروزی انقلاب، دغدغه‌ی بزرگ حضرت امام (ره) حفظ اصل و فکر انقلاب اسلامی بود.

گروه‌های مختلفی مدعی بودند و امام برای تثبیت نظام، نهادهایی مثل سپاه را با آینده‌نگری تاسیس کردند. سپاه از ابتدا مأموریتی فراتر از نظامی‌گری داشت؛ پاسداری از انقلاب، مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی، و البته حفظ روحیه انقلابی.

سپاه با رویکردی معنوی تأسیس شد. سپاه در 8 سال دفاع مقدس با عقیده، ایمان و اخلاص ایستاد. آن‌چه بچه‌های ما را در کردستان و در برابر گروهک‌ها پیروز کرد، نه سلاح بود و نه آموزش، بلکه باور و ایستادگی بود. سپاه ساختاری مبتنی بر فرهنگ عاشورایی دارد؛ یعنی ایثار، از خودگذشتگی و وفاداری تا پای جان.

فارس: نقش سپاه خوزستان در دفاع مقدس چه جایگاهی داشت؟

سردار شاهوارپور: سپاه خوزستان از نخستین یگان‌هایی بود که تشکیل شد. چهره‌هایی مثل محسن رضایی، شمخانی و دیگر رزمندگان خوزستانی، از بانیان اصلی آن بودند.

خوزستان خط مقدم جنگ بود. ما حتی پیش از آغاز رسمی جنگ، احساس خطر کردیم و آماده شدیم. عملیات‌هایی مثل مقاومت در حمیدیه، دفاع جانانه در خرمشهر و آبادان، همه با نقش‌آفرینی مستقیم سپاه خوزستان و مردم شکل گرفت.

در سال ۵۸، گروهک‌ها با تحریک بیگانگان اقدام به بمب‌گذاری و ناامنی در شهرهایی چون خرمشهر کردند. مسجد جامع خرمشهر بمب‌گذاری شد، اما باز هم این پاسداران بودند که امنیت را بازگرداندند. آن روزها، امنیت در خوزستان بدون سپاه معنا نداشت.

فارس: امروز مأموریت‌های سپاه در حوزه خدمات‌رسانی و محرومیت‌زدایی چیست؟

سردار شاهوارپور: مأموریت اصلی ما حفظ امنیت ملی است، اما در کنار آن هیچ‌گاه از خدمت به مردم غافل نمی‌شویم. در بحران‌هایی مثل سیل، زلزله یا حادثه متروپل، سپاه در کنار مردم بود. در حوزه عمرانی، با بسیج سازندگی و قرارگاه‌های جهادی، ده‌ها پروژه عمرانی و خدماتی در مناطق محروم اجرا شده یا در حال اجراست.

قرارگاه خاتم‌الانبیا با درخواست مسئولین استانی و شهری به برخی از به حوزه‌های کلیدی ورود کرده‌است. مثلاً پروژه متروی اهواز یا بخشی از فاضلاب اهواز، از جمله پروژه‌هایی است که با پیگیری سپاه و مسئولان استانی، به جریان افتاده. قرارگاه خاتم‌الانبیا با پیگیری های ما در اجرای حدود ۲۵ درصد پروژه فاضلاب اهواز نقش مستقیم داریم که خوشبختانه ۸۰ تا ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

در بخش پروژه‌های عمرانی متوسط و خرد ما عمدتاً از طریق بسیج سازندگی و قرارگاه محرومیت‌زدایی ورود می‌کنیم. یکی از پروژه‌های مهم ما آبرسانی به روستاهاست. از سال ۱۴۰۱ این طرح را آغاز کردیم و سال ۱۴۰۲ به اوج فعالیت‌ها رسیدیم. البته با تغییر دولت و شهادت آیت‌الله رئیسی وقفه‌ای ایجاد شد، اما مجدداً بنا داریم این پروژه را با قوت ادامه دهیم. تاکنون به حدود ۱۷۰ روستا آبرسانی انجام شده و پروژه‌های باقی‌مانده نیز حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد پیشرفت دارند.

در ساخت جاده‌های روستایی، مدارس (به‌ویژه مدارس کپری) با همکاری نوسازی آموزش و پرورش، ساخت خانه محرومان با همکاری کمیته امداد و بهزیستی، فعالیت‌های جدی داشته‌ایم. همچنین در زمینه‌ی واگذاری جهیزیه به خانواده‌های محروم و تأمین ویلچر برای مددجویان بهزیستی هم اقدامات مؤثری انجام داده‌ایم. به طور مثال، اخیراً ۱۲۰ ویلچر برقی با مساعدت سپاه به معلولان تحویل داده شد. بسته‌های معیشتی، تعمیر مساجد و خانه‌های بهداشت نیز بخشی از این خدمات است.

فارس: در عرصه جنگ نرم، سپاه استان چه برنامه‌هایی برای مقابله با تهاجم فرهنگی دارد؟

سردار شاهوارپور: اولویت اول ما در این حوزه، تقویت باورهای دینی است. با کمک دستگاه‌های فرهنگی به‌ویژه نماینده ولی‌فقیه، ائمه جمعه و جماعات، سازمان تبلیغات و دیگر نهادها، در مساجد حلقه‌های صالحین فعال شده‌اند. این برنامه‌ها با هدف تربیت مربی و سرگروه برای فعالیت‌های تربیتی اجرا می‌شود.  

بخش دیگر، بصیرت‌افزایی و جهاد تبیین است که با استفاده از هادیان سیاسی در مدارس، دانشگاه‌ها، محلات و اقشار مختلف اجرا می‌شود. همچنین در حوزه رسانه‌ای، با اتکا به ظرفیت‌هایی مثل خبرگزاری فارس، روابط عمومی سپاه و گردان‌های سایبری در فضای مجازی، در حال مبارزه با روایت‌سازی‌های دروغین دشمن هستیم.

 گردان‌های سایبری و گروه‌های آتش‌به‌اختیار بسیج در مساجد و پایگاه‌ها به‌طور فعال وارد عمل شده‌اند. آن‌ها با تولید محتوا، اطلاع‌رسانی هدفمند، پاسخ به شبهات و مقابله با اخبار دروغ، در خط مقدم دفاع فرهنگی هستند. تلاش ما این است که فضای امید را در جامعه حفظ کنیم و در برابر سیاه‌نمایی‌ها بایستیم.

فارس:گاهی در میان نخبگان و مردم، نوعی نارضایتی از وضعیت استان دیده می‌شود ارزیابی شما چیست؟

سردار شاهوارپور: بله، این احساس نارضایتی را درک می‌کنیم. بخشی از آن به مطالبات انباشته مردم در زمینه زیرساخت‌ها، اشتغال، خدمات شهری و فاضلاب برمی‌گردد. البته سپاه و مجموعه‌های وابسته همواره در کنار مردم بوده‌اند، اما این کار نیاز به هم‌افزایی ملی دارد. ما به سهم خود با توان موجود، تا جایی که ممکن باشد، پای کار مردم خواهیم بود و هستیم.

فارس: فکر می‌کنید مهم‌ترین موانع پیشرفت خوزستان چیست؟

سردار شاهوارپور: بخشی از عقب‌ماندگی استان، ساختاری و ریشه‌دار است و واقعاً هم به تنهایی دست استان نیست. ما تقریباً ۱۰ تا ۱۵ سال از توسعه کشور عقبیم. دلیلش هم این است که نسل اول انقلاب در خوزستان بیشتر مشغول جنگ و مقابله با تهدیدات بود تا زیرساخت‌سازی. در همان سال‌ها، بسیاری از استان‌ها مدرسه و جاده و کارخانه می‌ساختند، اما اولویت ما بقا و امنیت بود.

متأسفانه در دوره بازسازی هم اتفاق جدی نیفتاد. خیلی از کارها سمبل‌کاری شد. مثلاً به مردم پولی داده شد برای ساخت خانه، اما زیرساخت‌هایی مثل آب، برق، فاضلاب یا جاده روستایی تکمیل نشد. به خرمشهر و آبادان یا منطقه دشت‌آزادگان نگاه کنید؛ بازسازی‌ها کامل انجام نشد. هنوز برخی جاده‌ها مثل اروندکنار یا جاده اهواز-خرمشهر وضعیت خوبی ندارند.

خیلی از کارخانه‌ها مثل گروه ملی، بعد از جنگ فقط ترمیم ظاهری شدند اما به چرخه تولید برنگشتند. از طرفی صنایع پایین‌دستی ما ضعیف مانده است. ما شکر تولید می‌کنیم، اما صنایع جانبی شکر در استان نداریم. این یعنی اشتغال ایجاد نمی‌شود. در حوزه پتروشیمی هم قرار بود صنایع پایین‌دستی ایجاد شود، اما یا اجرا نشد یا خیلی ضعیف پیش رفت.

یکی از آسیب‌های ما مدیریت‌های پروازی یا موقتی است؛ مدیرانی که خوزستان را سکوی پرش برای پست‌های بالاتر می‌دانند. این‌ها نه تعهد دارند نه همت لازم برای توسعه استان. نتیجه این نگاه، می‌شود کارخانه‌های نیمه‌تمام، پروژه‌های نیمه‌کاره، و تصمیم‌گیری‌های جزیره‌ای.

فارس: سپاه برای تربیت نیروی انسانی کارآمد چه کرده؟

سردار شاهوارپور: تربیت نیروی انقلابی و متخصص یکی از رسالت‌های اصلی ماست. امروز نسل چهارم انقلاب وارد سپاه شده، اما رفتار، انگیزه و عملکردشان شبیه نسل اول است. در دفاع از حرم، خوزستان شهید زیاد داد، بسیاری از آن‌ها پاسدار بودند.

ما در زمینه آموزش، تربیت مربی، شناسایی نخبگان، و پیوند آن‌ها با صنعت فعالیم. اگر دولت بخواهد، ما آمادگی داریم تا این نیروها را در مسیر درست به کار بگیریم.

فارس:اگر نکته ای در پایان دارید بفرمایید

سردار شاهوارپور: تحول یک ضرورت است. ما باید در تمام حوزه‌ها، الگوها و مدل‌هایمان را بازمهندسی کنیم. مثلاً در حوزه آب، با توجه به خشکسالی باید مدل مصرف را عوض کنیم. چرا نیشکر باید دو میلیارد متر مکعب آب مصرف کند؟ شاید چغندر قند، جایگزین بهتری باشد.

در حوزه آموزش، ما بررسی کردیم چرا یزد رتبه‌های اول را در کنکور دارد؟ هیأتی فرستادیم، بررسی کردیم، نتایج را مستند کردیم تا الگوبرداری کنیم. این نگاه تحولی باید در همه عرصه‌ها جاری شود، نه فقط حرف، بلکه عمل.

ما در کنگره شهدا، طرحی برای اجرای کارهای نمایشی خلاقانه راه انداختیم که خیلی هم مورد استقبال نسل جوان قرار گرفت. امسال هم قصد داریم ادامه‌اش بدهیم.

فضای مجازی، نمایش، موسیقی و هنر دینی اگر درست مدیریت شود، می‌تواند تأثیرگذارترین ابزار تربیتی باشد. شرطش این است که ذائقه نسل امروز را بشناسیم و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنیم.

وقت تصمیم‌های جدی و تحولات واقعی فرا رسیده. فرصت آزمون و خطا نداریم. هر سال جلسات زیاد می‌گیریم اما مردم نتیجه ملموس نمی‌بینند. باید از نگاه‌های تکراری فاصله بگیریم، تجربه‌های موفق دیگران را ببینیم، الگو بگیریم و با جهاد فکری، الگوی ایرانی-اسلامی توسعه را با مشارکت نخبگان پیاده کنیم.