تکمیل راه‌آهن رشت_آستارا در انتظار نگاه ویژه دولت/ کریدوری که کامل نشد

به گزارش خبرگزاری بسیج از رشت، راه‌آهن قزوین - رشت به‌عنوان قطعه‌ای از کریدور شمال - جنوب در نیمه اسفندماه سال ۹۷ با حضور رئیس‌جمهور وقت و هیئت‌های خارجی به‌طور رسمی افتتاح شد.

این راه‌آهن به‌صورت یک‌خطه بوده و از ایستگاه سیاه چشمه در استان قزوین آغاز و پس از عبور از روستاهای کوهین و شیرین سو، در محدوده شهرهای لوشان، منجیل، رودبار، رستم‌آباد و امامزاده هاشم ادامه داشته و پس از طی کردن مسیر خود به‌ ایستگاه رشت می‌رسد.

مسیر ریلی قزوین ـ رشت دوشاخه است که یکی از این شاخه‌ها پس از عبور از شهر پیر بازار به بندرانزلی متصل شده و دیگری به شهر مرزی و بندی آستارا در منتهی الیه غرب گیلان می‌رسد که تکمیل آن نقش مهمی در توسعه صادرات محصولات از طریق خطوط ریلی دارد.

به گفته کارشناسان به‌منظور احداث این راه‌آهن یک هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان هزینه و ۲۲ میلیون مترمکعب خاک‌برداری و خاک‌ریزی شده و در زمان بهره‌برداری با قیمت‌گذاری روز، حدود پنج هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

تکمیل پروژه راه‌آهن رشت ـ آستارا خط ریلی ایران را به اروپا متصل می‌کند

موقعیت جغرافیایی بسیار خوب جمهوری اسلامی ایران در منطقه و همچنین ارتباط آن با آب‌های خلیج‌فارس و دریای عمان در جنوب و دریای خزر در شمال، ایران را به یکی از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین مسیرهای ترانزیتی بین‌المللی در منطقه تبدیل کرده است.

به گفته رئیس‌جمهور سابق جمهوری اسلامی ایران در سفر به گیلان در سال ۹۷ هدف بعدی دولت دوازدهم در گیلان تکمیل و ادامه‌دار شدن راه‌آهن رشت - قزوین و در ادامه مسیر رشت - انزلی  و آستارا است زیرا تحقق این مهم حلقه گمشده گذر ترانزیتی شمال-جنوب را تکمیل و به لحاظ ملی و بین‌المللی برای کشور و استان گیلان بسیار مهم است.

تکمیل پروژه راه‌آهن رشت – انزلی- آستارا به جهتی برای جمهوری اسلامی قابل اهمیت است که علاوه بر اتصال راه‌آهن قزوین- رشت به بنادر کاسپین منطقه آزاد، انزلی و آستارا منجر به اتصال خط راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران به اروپا و کشورهای مستقل مشترک‌المنافع ( CIS ) و عضو اتحادیه اوراسیا می‌شود.

گیلان درگاه مهم استراتژیک حمل‌ونقل ریلی در کشور

استان گیلان به دلایل همسایگی با کشورهای حاشیه خزر و عضو اتحادیه اوراسیا و شانگهای از شرایط خوبی در راستای توسعه صادرات در کشور برخوردار است لذا تکمیل شبکه حمل‌ونقلی کشور به‌عنوان یک شاهراه بین‌المللی و اتصال استان به شبکه ریلی کشور و گذر ترانزیتی ترانزیت بین‌المللی تمام ریلی شمال ـ جنوب منجر به اتصال شبکه ریلی دو کشور آذربایجان و ایران در مرز بندر آستارا و ارتباط با بازارهای منطقه‌ای و دسترسی به بازار مصرف بالای ۲۶۰ میلیونی کشورهای مشترک‌المنافع را با سهولت فراهم می‌کند به‌طوری‌که در ۱۰ ماه نخست سال ۹۹ درمجموع ۱۷۶ هزار و ۲۱۱ تن کالا از طریق پایانه ریلی آستارا به جمهوری آذربایجان صادرشده و این رقم در قیاس با مدت مشابه سال قبل ۶۴ درصد رشد داشته است.

بنا بر اعلام کارشناسان حوزه اقتصاد و مسؤولان پروژه راه‌آهن رشت ـ قزوین از توان جابجایی سالانه ۱۰ میلیون تن بار و سه میلیون و ۸۰۰ هزار مسافر برخوردار است و با این تفاسیر بی‌شک پروژه ریلی گیلان از  احداث خط آهن رشت- قزوین و ادامه آن در مسیر رشت- انزلی و کاسپین،  و رشت - آستارا یکی از اولویت‌های دولت پیشین است که باید موردتوجه مسؤولان قرار گیرد.

کاهش ۲۰ روزه مسافت حمل بار درگذر ترانزیتی شمال به جنوب

توجه و تکمیل چنین پروژه‌هایی در گیلان می‌تواند این استان را به یکی از درگاه‌های مهم استراتژیک حمل‌ونقل ریلی، جاده‌ای و ترکیبی تبدیل کرده و قطعاً تأثیر قابل‌توجهی در توسعه گردشگری، ترانزیت و رشد حجم تجارت در کشورهای منطقه و مسیر شمال جنوب دارد.

تکمیل خط ریلی جمهوری اسلامی ایران به آذربایجان فقط باعث رشد و توسعه گیلان و افزایش صادرات در کشور نشده زیرا این خط ریلی پنج هزار و ۲۰۰ کیلومتری هندوستان تا بندر هلسینکی در اروپای شمالی را به هم وصل و از این طریق حمل بار در گذر ترانزیتی شمال به جنوب، از ۴۵ روز به ۲۰ روز راه را نیز حدود دو هزار کیلومتر کوتاه می‌کند.

طبق گفته‌های مسؤولان پروژه راه‌آهن رشت ـ انزلی در دو قطعه در حال فعالیت بوده و همچنین پروژه رشت ـ پیر بازار- کاسپین به طول ۳۵ کیلومتر جزو پروژه‌های مهم، اولویت‌دار توسط دولت سابق در نظر گرفته‌شده و بر اساس آمار زیرسازی قطعات ۶ و هفت این محور در حال اجرا و عملیات اتصال پیر بازار به بندر کاسپین نیز با شتاب آغازشده است.

به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی دولت سابق، پیشرفت فیزیکی روسازی محور ۱۳ درصد است و هفت کیلومتر از مسیر، با استفاده از ریل‌های تهیه‌شده از کارخانه ذوب‌آهن اصفهان ریل‌گذاری شد.

تأخیر در صدور مجوز محیط‌زیست بهانه عدم تکمیل راه‌آهن رشتکاسپینآستارا

اما خط ریلی قزوین ـ رشت که قرار بود پس از افتتاح در سال‌های گذشته قرار بود تا بندر کاسپین و پس از آن تا انزلی با هدف اتصال دریای خزر از طریق ریل به خلیج‌فارس ادامه پیدا کند به دلایلی از جمله تأخیر در دریافت مجوز زیست‌محیطی برای راه‌آهن رشت – انزلی، نیمه‌تمام مانده است.

تأخیر در دریافت مجوز زیست‌محیطی برای راه‌آهن رشت – انزلی در حالی مطرح می‌شود که به گفته عباس خطیبی - معاون شرکت ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور در فروردین‌ماه از هماهنگی با سازمان محیط‌زیست در خصوص اصلاحات محیط زیستی در بخش‌هایی از این خط ریلی به‌ویژه در حوزه انزلی خبر داد به نظر می‌رسید این مشکل حل‌شده باشد زیرا محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه‌وبودجه دولت سابق قول تکمیل این پروژه تا پایان سال ۱۳۹۹ و سپس تا پایان عمر دولت دوازدهم را داد ولی تاکنون این امر محقق نشده است.

مشکلات راه‌آهن قزوین ـ رشت ـ انزلی ـ آستارا استفاده از ابنیه‌ منحصربه‌فردی ازجمله ۸۰ پل است که رها کردن ساخت تعدادی از آن‌ها ازجمله در لاکان و فلکده، این روزها با شائبه‌هایی همراه بوده و تعدادی از نمایندگان مردم گیلان در مجلس شورای اسلامی نسبت به این نقیصه‌ها واکنش شنان داده‌اند و بعضاً علیرغم قرار گرفتن در روزهای پایانی دولت دوازدهم منتج به اخطارهای کتبی به وزیر راه و شهرسازی نیز شده است.

وکلایی همچون کوچکی نژاد، احمدی سنگری و بهروزی فر از گیلان در مصاحبه‌های جداگانه‌ای نسبت به عدم ساخت و حذف تعدادی پل و نیمه‌کاره رها شدن بعضی از پل‌ها در راه‌آهن قزوین-رشت-انزلی، ایجاد مشکل برای تردد روستاییان از روی خط آهن، ساخت غیراصولی راه‌آهن، اختلاف ارتفاع غیر فنی در طول خط و شیب نامتعارف راه‌آهن، فوت سه نفر در محدوده تقاطع هم‌سطح راه‌آهن منطقه لاکان، احتمال آب‌گرفتگی پل‌ها در طول خط آهن، وجود نقیصه‌هایی در مسیر راه‌آهن استان، استفاده از مصالح نامرغوب در ساخت راه‌آهن و تأکید بر تشدید کارشناسی‌ها و استانداردسازی راه‌آهن اعتراض کردند و بعضی از نمایندگان نسبت به تسلیم شدن شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در مقابل شرکت ساخت و توسعه و عدم بهره‌برداری از طرح‌های ناقص راه‌آهن گیلان توسط شرکت راه‌آهن معترض شدند.

اعتراض نمایندگان مردم نسبت به وجود نقص در ساخت راه‌آهن گیلان از یک‌سو و پذیرفتن طرح نیمه کاری و دارای نقص از سوی دیگر توسط راه‌آهن موضوع بسیار مهمی بوده که این روزها موجب افزایش نگرانی‌های اجتماعی در استان شده اما تاکنون هیچ‌کدام از مسؤولان شرکت ساخت و یا راه‌آهن در استان نسبت به دغدغه‌های مطروحه واکنشی نشان نداده و سکوت اختیار کرده‌اند.

سکوت دستگاه‌های زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی در گیلان و از همه بدتر بی‌توجهی نماینده عالی دولت در گیلان در دولت سابق نسبت به دغدغه‌هایی که نمایندگان مردم و همچنین رسانه‌ها مطرح می‌کنند علاوه بر صحه گذاشتن بر وجود نقیصه‌های فراوان، زمینه بی‌رغبتی از استفاده شبکه ریلی را در استان رقم می‌زند و راه‌آهنی که حلقه مفقوده در کریدور جنوب - شمال بود و حتی ازلحاظ بین‌المللی نیز حائز اهمیت است را به یک ابر چالش در منطقه تبدیل می‌کند.

رایزنی ایران و روسیه در خصوص تکمیل راه‌آهن رشت_آستارا

بی‌شک دریای خزر یکی از موهبت‌های کشورمان بوده و اتصال بندر کاسپین به خط ریلی رشت کریدور شمال – جنوب را تکمیل می‌کند اتصال خط ریلی به بنادر انزلی و کاسپین و فعال‌سازی اسکله‌های رو - رو، موجب تقویت ارتباطات تجاری کشورمان می‌شود.

با توجه به اهمیت این مسئله یکی از مباحث مطرح‌شده در دیدار رئیس‌جمهور ایران حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید ابراهیم رئیسی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه چگونگی تکمیل راه‌آهن رشت – کاسپین -آستارا مورد بررسی و گفت‌وگو قرار گرفت به‌طوری ‌که و به گفته نماینده عالی دولت در گیلان  به‌منظور سهولت در مبحث صادرات یکی از مباحث مطرح‌شده در جلسه رئیس‌جمهور با رئیس‌جمهور روسیه تکمیل راه‌آهن رشت_آستارا  بوده و به نتایج و توافقات خوبی دست یافتند.

در چند ماه گذشته رئیس‌جمهور ایران، دیدارهای بسیار خوب و اثرگذاری با مقامات عالی کشورهای همسایه داشته که ثمرات آن را در رشد اقتصاد ملی و تکمیل راه‌آهن رشت_آستارا و کریدور شمال به جنوب شاهد خواهیم بود، لذا با توجه به اهمیت موضوع، راه‌اندازی این پروژه ریلی، باید دولت سیزدهم دستورات لازم و تخصیص اعتبارت ویژه‌ای را برای اتمام و به بهره برداری رسیدن آن قرار دهد.