آسیب های خطرناک تک فرزندی برای آینده کودکان
به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج، آسیبها و آفتهای تک فرزندی یکی از معضلاتیست که کارشناسان مختلف نسبت به تبعات آن در سالهای آتی بارها هشدار داده اند. برخی از خانواده ها به علت های مختلف از جمله مسئله پزشکی توانایی فرزندآوری ندارند و برای همین نمی توانند از موقعیت تک فرزندی خارج شوند. ولی برخی از خانواده ها به اشتباه تصورات غیرواقعی از تکفرزندی دارند و از آسیبهای آن برای فرزند خود غافل هستند. به همین بهانه در گفت و گو با خانم سیما فردوسی به تبیین این معضل و مساله پرداختیم.
فارس: مسئله تک فرزندی چه آسیب هایی به دنبال دارد؟ برخی گمان دارند اگر یک فرزند داشته باشند تمرکز بیشتر و تربیت بهتری را در پی خواهد داشت. آیا از نظر شما این تصور درست است؟
فردوسی: تک فرزندی مشکلاتی به همراه دارد و این هم درست نیست که بگوییم هر تک فرزندی مشکلات بسیار زیادی دارد، کودکانی که تک فرزند نیستند دارای تجربه هایی در زندگی هستند که هیچ گاه نصیب کودکانی که تک فرزند هستند نمی شود. کودکانی که تک فرزند نیستند لحظاتی از غم یا شادی یا حتی رقابت سالم را با برادران و خواهران خود تجربه می کنند ولی این مسئله و این تجربه درباره در تک فرزندها وجود ندارند.
وقتی شما تک فرزند هستید، اصلا صحنه رقابت برای تان رقم نمی خورد، چون فرزند دیگری نیست که بخواهید با او رقابت کنید. حالا این مسئله در جامعه هم برای آن فرد تک فرزند وجود دارد. تمایل با رقابت با هیچ کس را ندارد و پرتوقع است و می خواهد هر چه خواست برایش فراهم کنند. تک فرزندها بسیار پرتوقع هستند و گاها فکر می کنند همه باید سر تعظیم برای شان فرود بیاورند.
* وضعیت خطرناک تک فرزند ها بعد از ازدواج!
حالا فکر کنید چنین فردی بزرگ شود و بخواهد ازدواج کند و صاحب خانواده شود. به احتمال زیاد یک آدم خود رأی به بار می آید. من فکر نمی کنم فرزند دوم برای خانواده آنچنان بار مالی زیادی داشته باشد تاجایی که تامین هزینه هایش توسط یک خانواده تک فرزندی غیر ممکن باشد. البته بار مالی دارد ولی خانواده با وجود تجربه فرزند اول می تواند مخارج و سختی های فرزند دوم را مدیریت کند. به دنیا آوردن فرزند دوم و... با وجود سختی هایی که دارد، نهایتا به نفع کل خانواده است.
البته تمام نیازهای فرزندان مالی نیست. بعضی از خانواده ها می گویند یک فرزند بیاورم، و هرچه می خواهد برایش تامین کنم. این طرز فکر درست نیست. کودکان باید بدانند در مقابل اعمال خوب شان پاداش می گیرند، و در مقابل کارهای ناپسندشان تنبیه می شوند و این مسئله موجب رشدشان در بزرگسالی می شود. این درست نیست که اگر کودک مان کار زشتی هم انجام داد بگوئیم چون تک فرزند است و تنهاست تنبیه ش نکنیم. نه این کار درست نیست. باید او را از تنهایی در بیاوریم.
بعضی از خانواده ها می گویند یک فرزند بیاورم، و هرچه می خواهد برایش تامین کنم. این طرز فکر درست نیست. کودکان باید بدانند در مقابل اعمال خوب شان پاداش می گیرند، و در مقابل کارهای ناپسندشان تنبیه می شوند و این مسئله موجب رشدشان در بزرگسالی می شود.
بسیاری از تجربه ها به واسطه داشتن برادر و یا خواهر به انسان منتقل می شود. والدین گاها تصور می کنند اگر با کودکان شان بازی کنند نیاز کودکان به بازی را تامین کرده اند، در صورتی که بچه نیازمند همبازی ای است که هم سن او باشد. بسیاری از فرزندان تک فرزند به والدین شان اعتراض می کنند چرا من تنها هستنم و برادر و خواهر ندارم. این یک نیاز هست که خود کودک حس می کنند.
البته ممکن است به خاطر مشکلاتی مثل مسئله پزشکی قادر به فرزندآوری مجدد نباشند. البته این افراد باید نحوه تربیت کودکان تک فرزند را آموزش ببینند و در این زمینه اطلاعات کسب کنند. پدر و مادرهایی که تک فرزند دارند نباید بدون استثنا به همه خواسته های فرزند خود رسیدگی و آنها را تامین کنند، بلکه باید با او مثل کودکان دیگر که در اجتماع وجود دارد برخورد کنند و گاهی اوقات خواسته های شان را تامین نکنند. در هر کاری اگر افراط و تفریط کنیم قطعا مشکل پیش می آید. همه چیز باید در حد تعادل باشد.
* فاصله سنی مناسب بین فرزندان ۲_۳ سال است
فارس: فاصله سنی مناسب میان کودکان چقدر باید باشد؟ بعضی از برادر و یا خواهر ها با هم حتی یک دهه فاصله سنی دارند.
فردوسی: بهترین فاصله بین فرزندان ۲_۳ سال است تا بتوانند هم بازی هم باشند و هم دیگر را درک کنند. البته گاهی اوقات رعایت فاصله سنی ۲_۳ سال امکان پذیر نیست. البته اینکه با فاصله سنی بالاتر بچه بیاوریم بهتر از این است که کودکان مان تک فرزند باشد.
فردوسی: بهترین فاصله بین فرزندان ۲_۳ سال است تا بتوانند هم بازی هم باشند و هم دیگر را درک کنند. البته گاهی اوقات رعایت فاصله سنی ۲_۳ سال امکان پذیر نیست. البته اینکه با فاصله سنی بالاتر بچه بیاوریم بهتر از این است که کودکان مان تک فرزند باشد. البته برخی از والدین هم به خاطر تنبلی رو به تک فرزندی آورده اند. می گویند فرزند بیشتر زحمت دارد و سنی از ما گذشته است و بهانه تراشی می کنند. فکر می کنند چون یک فرزند بزرگ کرده اند وظیفهشان را انجام داده اند. باید والدین خودشان را از تنبلی خارج کنند. درست است که فرزند آوری زحمت دارد ولی در عوض لذت هایی هم در فرزندآوری وجود دارد. تنبلی را باید کنار بگذاریم.
فارس