دفع بلای جان باغات انگور به دست متخصصان بسیجی

به گزارش سازمان بسیج مهندسین کشاورزی، خبرگزاری بسیج،  کرم خوشه خوار از آفات اصلی باغات انگور ایران است که می تواند در صورت طغیان، 90 درصد محصول باغات یک منطقه را از بین ببرد. گستردگی خسارت زایی این آفت در سه مرحله زمانی از ظهور غنچه تا رسیدن میوه به گونه ای است که به توصیف کارشناسان، کشاورزی که باغش به این آفت آلوده شده باشد هنگام سرکشی از باغش از فاصله این درخت تا درخت بعدی دعا دعا می کند که حداقل این "یک درخت" سالم باشد!

هجوم انواع آفات و بیماری ها به درختان انگور واستفاده بی رویه باغداران از سموم پرخطردر مبارزه با آن ها در منطقه خلیل آباد، بسیج مهندسین کشاورزی این شهرستان را بر آن داشت تا اجرای برنامه "حذف تدریجی مبارزه شیمیایی و کاهش میزان استفاده از سم" را در اولویت خود قرار دهد. در سال های گذشته ،کشاورزان به دلیل عدم آگاهی از زمان دقیق مبارزه شیمیایی علی رغم صرف هزینه بسیار برای سمپاشی، شاهد از بین رفتن محصولات خود بودند؛ برای مثال تنها در سال 1393 کشاورزان این منطقه صدها کیلو سم را به پای تاکستان های خود ریختند و پس از آن ،با مشاهده از بین رفتن 70 درصد از محصول باغات، زار زار به پای درختان خود گریستند!

با ورود بسیج مهندسین کشاورزی برای رفع این معضل از باغات خلیل آباد، کنترل آفات و بیماری های گیاهی 8 روستای شهرستان خلیل آباد از سال 1394تحت نظارت کارشناسان طرح بسیج همگام با کشاورز قرار گرفته است. موفقیت کارشناسان بسیجی خلیل آباد درعملیاتی نمودن برنامه های پایش آفات و اعلام زمان دقیق سمپاشی از طریق الگوریتم محاسبه «زمان اوج پرواز حشره کامل» مورد تقدیر مسئولان بلندپایه جهاد کشاورزی شهرستان قرار گرفته و موجب شده است از اجرای این شیوه به عنوان الگویی موفق برای مبارزه قطعی با کرم خوشه خوار انگور در سرتاسر شهرستان استفاده کنند.

تعیین زمان دقیق سم پاشی

کارشناسان بسیج همگام با کشاورز هر روز از باغات منطقه خلیل آباد بازدید می کنند و پایش و مانیتورینگ آفات را انجام می دهند واز این طریق، زمان دقیق سم پاشی را با نصب بنردر نقاط مختلف باغ وهم چنین درج اطلاعیه در کانال ها و گروه های شبکه های مجازی به اطلاع کلیه باغداران می رسانند. رضا عابدینی کارشناس ارشد گیاهپزشکی ازفعالین این طرح در گفت و گو با خبرنگار بسیج مهندسین کشاورزی درباره چگونگی تعیین زمان دقیق سم پاشی می گوید:با کارگذاشتن تله های فرمونی در نقاط مختلف باغات منطقه و آماربرداری شکار شبانه تله ها ، «زمان حداکثر پرواز حشرات کامل» تعیین می شود. از این طریق می توانیم روزی که بیشترین تعداد کرم خوشه خوار در حال جفت گیری هستند را مشخص کنیم؛ بر اساس چرخه زندگی این حشره، 5 روزبعد از جفت گیری تخم ریزی انجام می شود و 4 روز بعد لاروها از تخم خارج می شوند. پس در حقیقت 9 روز فرصت داریم برای سم پاشی آماده شویم و دقیقا زمان خروج لاروها مبارزه شیمیایی را آغاز کنیم تا بیشترین میزان تلفات لارو را داشته باشیم.

اگر باغمان بپوسد ما می دانیم و تو!

وی با اشاره به این مطلب که تعیین زمان اوج پرواز حشره کامل به عنوان یک یافته پژوهشی در دستورالعمل های مبارزه با آفات توصیه می شود ، تصریح می کند: این یک یافته پژوهشی ثابت شده است ولی در منطقه خلیل آباد و کاشمر تاکنون کسی نیامده است برای کشاورزان آن را محاسبه و زمان سم پاشی را بر اساس آن اعلام کند چون این کار مسئولیت سنگینی دارد!

عابدینی در ادامه این مطلب می گوید: وقتی می خواهم زمان سم پاشی را اعلام کنم شب تا صبح از نگرانی خواب به چشمانم نمی آید! چون کوچکترین اشتباه در شمارش حشرات و روی نمودار بردن داده ها هزینه اقتصادی سنگینی را برای باغداران در پی خواهد داشت؛ اقتصاد یکسال باغداری که برای مثال می خواهد از 2 هکتار خود 200 میلیون کشمش بردارد در دست من است !

این گیاهپزشک درباره واکنش باغداران هنگام اعلام زمان سم پاشی می گوید: کشاورزان بین خودشان خسارت این آفت را به عنوان «پوسیدگی» می شناسند و زمانی که از من درباره زمان سم پاشی می پرسند، می گویند ما به حرف تو گوش می دهیم ولی اگر باغمان بپوسد ما می دانیم و تو! و حتی کشاورز دیگری به شوخی می گوید: " آقای مهندس وقتی ما انگور را برداشت می کنیم تو در روستا نمان برو کوه! " این ها حقایقی است که به زبان طنز از سوی کشاورزان دربیان مسئولیت سنگین اعلام زمان سم پاشی به من و دوستانم گوشزد می شود.

وی موفقیت خود را در انجام این مسئولیت مهم مرهون حمایت های علمی "حسین فرازمند عضو هیأت علمی موسسه گیاهپزشکی کشور" می داند و بیان می دارد تاکنون با بهره گیری از مشاوره های علمی ایشان در تعیین زمان دقیق سم پاشی در این منطقه سربلند بوده اند.

حامی علمی طرح بسیج همگام با کشاورز

حسین فرازمند در گفت و گو با خبرنگار بسیج مهندسین کشاورزی با تاکید بر ضرورت استفاده از یافته های تحقیقاتی در حل مسائل کشاورزی بیان می دارد: ردیابی و مانتینورینگ از جمله اقدامات پیش آگهی در تعیین بهترین زمان مبارزه علیه آفات به شمار می رود؛ استفاده از تله های فرمونی برای پایش جمعیت کرم خوشه خوار انگور یکی از روش های ردیابی آفات است که تاکنون در این منطقه عملیاتی نشده بود و اکنون به همت کارشناسان طرح بسیج همگام با کشاورز اجراشده است .

این عضو هیأت علمی موسسه گیاهپزشکی با اشاره به تغییر شرایط اکولوژیکی و ضرورت استفاده از روش های علمی برای تعیین زمان مبارزه شیمیایی علیه آفات خاطر نشان می کند: در گذشته کشاورزان به صورت سنتی و تجربی از یک سم خاص در یک زمان خاص برای سم پاشی استفاده می کردند ولی اکنون با تغییرات اکولوژیکی ناشی از گرم شدن کره زمین و کاهش بارندگی نیاز است کارشناسان کشاورزی با انجام ردیابی و مانیتورینگ آفات هر منطقه به صورت اختصاصی، زمان دقیق مبارزه شیمیایی را تعیین کنند تا با هدفمند شدن سم پاشی اثربخشی آن افزایش یاقته و استفاده از میزان سموم نیز کاهش یابد.

وی از ارائه سیستم های مانیتورینگ الکترونیکی برای پایش جمعیت آفات در آینده نزدیک خبر داده و می افزاید: در تلاش هستیم با روش هایی مانند تعیین روز-درجه و استفاده از فناوری های نوین، روش ردیابی و مانیتورینگ آفات را برای استفاده کشاورزان بهینه سازی کرده تا خود آنان با نصب این دستگاه در باغات بتوانند با توجه به هشداردهی الکترونیکی دستگاه به موقع مبارزه شیمیایی را به صورت هدفمند انجام دهند.

به گزارش بسیج مهندسین کشاورزی تعیین زمان دقیق سم پاشی در این منطقه علاوه بر آنکه در کنترل این آفت بسیار موثر بوده است موجب صرفه جویی 80 درصدی در هزینه سم پاشی شده است؛ گفتنی است میزان آلودگی به کرم خوشه خوار در «مزده» و «کاریزک» به عنوان دو روستای پایلوت طرح بسیج همگام با کشاورز در سال 1395 از سوی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان خلیل آباددر حد صفرگزارش شد.امید است با فراگیر شدن اجرای این روش شاهد کاهش استفاده از سموم در سرتاسر تاکستان های ایران و تولید محصول سالم تر باشیم.